Мсцібава. Гарадзішча, або Замкавая гара

У Ваўкавыскім раёне ёсць мястэчка Мсцібава ў якім захавалася Замкавая гара і мураваны Каталіцкі касцёл. Замкавая гара, або гарадзішча, адносіцца да перыяду сярэдніх вякоў 12 – 18 стагоддзяў. Знаходзіцца за 500 метраў на захад ад мястэчка на правым беразе ракі Нятупа.

Замчышча невысокае недзе вышынёй на адзін метар і мае круглую пляцоўку дыяметрам 30 метраў. Па перыметры насыпаны земляны вал вышынёй пяць метраў. За валам абарончы роў і балоцістая мясцовасць. Помнік даследвалі археолагі ў 1974 годзе Я. Звяруга. Затым у 1988 – 1989 гадах С. Піваварчык і іншыя даследчыкі. Знойдзена шмат керамічных вырабаў. Кераміка 16 – 17 стагоддзяў складае прыкладна 90% знаходак. Па меркаванню археолага П. Рапапорта гэтае гарадзішча з'яўляецца парэшткамі валынскага баярына Мсцібога пра якога напісана ў Іпацьеўскім летапісы.

Першыя пабудовы на гарадзішчы ўзведзены ў 12 – 13 стагоддзях. У часы 15 стагоддзя двор і мястэчка Мсцібогаў вялікі князь Казімір аддае старасце жамойцкаму Яну Кезгайлу. У 1492 годзе ў дакументах Мсцібава ўпамінаецца ўжо пад сучаснай назвай.

У часы Вялікага Княства Літоўскага быў пабудаваны замак у 15 – 17 стагоддзях. Замак выкарыстоўваўся, як абарончыя збудаванні да 18 стагоддзя.