Пескі. Царква Святога Мікалая

У Мастоўскім раёне ў мястэчку Пескі ёсць мураваная праваслаўная царква Святога Мікалая. Пескі ўпершыню ў гістарычных крыніцах ўзгадваюцца ў 16 стагоддзі ў часы Вялікага Княства Літоўскага.

У той час яны ўваходзілі ў склад Навагрудскага ваяводства Ваўкавыскага павета. Мястэчка належыла магнатам Сапегам і тут быў пабудаваны замак. Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай мястэчка ўвайшло ў склад Расійскай імперыі. На 1833 год у мястэчку было дзве драўляныя царквы, 110 дамоў, 15 піцейных дамоў і іншыя пабудовы.

 У 1868 – 1870 гадах у цэнтры мястэчка была ўзведзена мураваная праваслаўная царква на месцы старой драўлянай царквы, якая ад часу спарахнела. Новы храм узведзены па праекту архітэктара з Гродна Мікалая Ціхвінскага. Сродкі выдаткаваў гаспадар маёнтка Масты ў колькасці звыш васьмі тысяч рублёў. Храм асвяцілі зімой 1870 года і царква разлічана на 300 чалавек. На 1899 год пры храме было звыш двух тысяч вернікаў з дзесяці вёсак. Пры царкве працавалі народнае вучылішча і царкоўна – прыхадская школа.

 Помнік узведзены ў рэтраспектыўна – рускім стылі. Будынак складаецца з чатырох асноўных архітэктурных частак: прытвор, трапезная, малітоўная зала і апсіда.  Інтэр'ер зальнага тыпу. Маецца двухярусны іканастас.

 Адзін каштоўны абраз з гэтага храма зараз знаходзіцца ў Мінску ў Музеі старажытнабеларускай культуры. Гэта абраз 17 стагоддзя «Прападобная Параскева з жыціем». Вакол царкоўнай тэрыторыі ўзведзена мураваная агароджа. Перад царквой мураваная брама.