Іўе. Мячэць.
Храм
Беларусь, Гродзенская вобласць, г. Іўе, вуліца Савецкая, 78
0
271
02.11.2024
Апісанне
Невялікае мястэчка Іўе Гродзенскай вобласці лічаць "сталіцай" беларускіх татараў. Нават вуліца Савецкая, на якой знаходзіцца мячэць, раней называлася татарскай. Татары з'явіліся ў ВКЛ яшчэ ў 14-м стагоддзі, іх наймалі для войнаў з Тэўтонскім ордэнам. За службу былі дараваныя землямі і дазволам захаваць рэлігію. На сённяшні дзень, татарская абшчына ў Іўі – другая па велічыні ў Беларусі пасля Мінска.
Мячэць у Іўі-самая старая з захаваных на тэрыторыі Беларусі, пабудаваная ў канцы 19-га стагоддзя на сродкі мясцовай памешчыцы-каталічкі Эльвіры Замойскай. Не зачынялася ні пры савецкай уладзе, ні падчас нямецкай акупацыі. Цудам пазбегла разбурэння ў гады вайны.
З'яўляецца помнікам архітэктуры. У 2007 годзе ўключана ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.
Катэгорыі
Гістарычнае
Помнік архітэктуры
Месцазнаходжанне
Шырата: 53.9223181
Даўгата: 25.77295921
Каментары
Усяго каментароў: 0
Нататкі да месца
1С Н
02.11.2024
Іўе. Мячэць.
У пачатку 20 – га стагоддзя іўеўскія татары жылі ў асобным паселішчы-Слабадзе пад назвай Муровщизна. Сёння гэта частка горада Іўе, якую няцяжка знайсці па мінарэце мясцовай мячэці. Лічыцца, што татары ў гэтых месцах жывуць ужо больш за 600 гадоў. Зямлю ім завітаў князь ВКЛ Вітаўт за ўдзел у знакамітай Грунвальдскай бітве супраць крыжакоў. Сёння іўеўская татарская Абшчына-другая па колькасці пасля Мінскай.
Мясцовая драўляная мячэць - самая старая мячэць Беларусі, з нешматлікіх захаваных. Працуе бесперапынна з моманту пабудовы ў 1882 годзе, таксама яна ні разу не была пашкоджана. Грошы на будаўніцтва выдзеліла графіня Эльвіра Замойская, тагачасная ўладальніца мястэчка. У мужчынскай частцы храма знаходзіцца мемарыяльная дошка ў яе гонар. Аснова збудавання была квадратнай, будынак быў падзелены на дзве часткі: мужчынскую і жаночую. Афарбаваную ў характэрны для ісламу зялёны колер мячэць увянчаў мінарэт, дабудаваны ў 1922 годзе на грошы татарскіх эмігрантаў.
У савецкі час гэта была адзіная дзеючая мячэць на тэрыторыі Беларусі. Хоць у фасадзе будынка адгадваюцца рысы стылю мадэрн, даследчыкі адносяць яго да помнікаў архітэктуры, у якіх выявіліся традыцыі народнага дойлідства.
Па пятніцах татары працягваюць збірацца ў мячэць на джума-намаз. А ў галоўнае мусульманскае свята, Курбан-байрам, самая старая мячэць Беларусі ледзь месціць усіх ахвотных, бо сюды прыязджаюць мусульмане з усіх ваколіц.
Непадалёк ад мячэці знаходзіцца татарскія могілкі-мізар.
Каментары
Усяго каментароў: 0