Муравана. Сядзіба Солтанаў.

Невялікая вёска Муравана, што ў Бераставіцкім раёне, можа зацікавіць аматараў гісторыі сядзібай Солтанаў. На працягу сваёй гісторыі мястэчка Муравана змяніла нямала сваіх уладальнікаў: Валовічы, Бонеры, Юндзілы і Солтаны.

У цэнтры мураваны захаваўся двухпавярховы мураваны палац Солтанаў. Палац пачаў яшчэ будаваць Тадэвуш Юндзіл у сярэдзіне 18 стагоддзя. Завяршылася будаўніцтва толькі ў 19 стагоддзі сынам Тадэвуша Францішкам. Будынак быў пабудаваны ў стылі класіцызму і першапачаткова ў плане быў П-вобразным. Балкон з балюстрадай утрымліваў арачны Порцік, перад якім знаходзіўся круглы газон з устаўкамі з кветкавых градак. Таксама з боку саду да будынка была прыбудавана тэраса, прыступкі якой вялі да парку ў некалькі гектараў. Парк складаўся з трох алей, якія заканчваліся на беразе вялікага сажалкі з разыначкай – востравам, якія знаходзяцца прама ў цэнтры.

Праўнучка Тадэвуша Юндзіла Марыя выйшла замуж за Станіслава Солтана. Пры Солтанах палац быў перабудаваны. Бакавыя крылы знеслі, а на франтоне ўсталявалі гербы ўсіх уладальнікаў сядзібы: Юндзілаў, Бружынскіх і Солтанаў. Фрыз у палацы быў упрыгожаны барэльефамі на антычную тэматыку: вянок, Рымскі шлем і маланка Зеўса. Дзіўна, што барэльефы захаваліся і да нашых дзён.

Апошнім уладальнікам сядзібы быў унук Станіслава Солтана Георгій, і падчас вайны ў 1939 годзе з'ехаў за мяжу. Пасля вайны ў палацы размяшчалася навучальная ўстанова. У апошнія дзесяцігоддзі будынак прыходзіў у заняпад.

Да нашага часу ад сядзібы застаўся палац, сажалка з паркам і гаспадарчыя пабудовы.