Мікалаеўшчына. Мемарыяльны комплекс"Шлях Коласа".

Комплекс прадстаўлены драўлянымі фігурамі, выразанымі па матывах твораў пісьменніка, якія тэматычна звязваюць мемарыяльныя сядзібы і месцы звязаныя з імем Якуба Коласа. Самі прадметы з дрэва знаходзяцца ўздоўж дарогі Стоўбцы-Мікалаеўшчына з адступленнем у леснічоўку Альбуць. Побач з драўлянымі фігурамі размешчаны валуны з радкамі вядомых вершаў паэта. 

Мастацкі мемарыяльны комплекс налічвае кампазіцыі "Песняй вітаю я вас", "Сцежка навазямельцаў", "Дарога дзядзькі Якуба".

Кожная з іх радуе сэрца і прыемна здзіўляе сваёй самабытнасцю, арыгінальнасцю і дапамагае адчуць непаўторны свет паэзіі Якуба Коласа. Над комплексам працавалі самабытныя разьбяры па дрэве з Мінска, Гродна і вёскі Цераблічы Брэсцкай вобласці. Каб зразумець душу паэта, глыбей асэнсаваць яго творчасць, неабходна пабываць у тых месцах, дзе праходзілі гады яго жыцця. Толькі тады можна сфармаваць правільнае ўяўленне пра Якуба Коласа як пра паэта і чалавека.

У вёсцы Акінчыцы ў лістападзе 1882 года нарадзіўся будучы вядомы пісьменнік і паэт. Сям'я Міцкевічаў пражывала тут з 1881 па 1883 год. Тады гэта быў засценак, пазней пераўтвораны ў вёску. На тэрыторыі сядзібы размешчаны адноўлены дом, свіран, калодзеж і склеп. Сярод экспанатаў ёсць рэчы, якімі карысталася сям'я Міцкевічаў: прадметы сялянскага побыту, а таксама аналагі тых, што не захаваліся да нашых дзён.   

Ранняе дзяцінства (з 3 да 8 гадоў) Якуба Коласа праходзіла ў сядзібе Ласток, аддаленай ад вёскі Мікалаеўшчына на 12 км.гэта адзіная сядзіба, дзе знаходзіцца аўтэнтычны дом, у якім пражывала сям'я Міцкевічаў. Дом 1890 года пабудовы захаваўся, гаспадарчыя пабудовы былі адноўлены. Менавіта тут разгортвалася дзеянне "Сымона-музыкі", бо Сымонка - гэта сам Колас, маленькі хлопчык на ўлонні прыроды для якога ўсё вакол было чароўным, цудоўным і прыгожым.

У Альбуці, дзе сёння можна наведаць мемарыяльную сядзібу, на працягу 1890 - 1904 гадоў праходзілі дзіцячыя і юнацкія гады Якуба Коласа. Сядзіба размяшчаецца на адлегласці 5 км ад Стоўбцаў, раней тут была леснічоўка. Менавіта тут было напісана першы верш будучага вядомага паэта. Гэтую сядзібу Колас у "Новай Зямлі" апісаў як Парэчча. Сёння тут створаны літаратурная мемарыяльная экспазіцыя па матывах паэмы. Яна складаецца з фатаграфій прататыпаў герояў, рукапісаў, выданняў розных гадоў і прадметаў побыту сялян 19-20 стагоддзяў. Тут можна ўбачыць шматвяковыя дубы, яшчэ памятаюць паэта. Побач можна знайсці пчальнік і цікавага чалавека, супрацоўніка музея, які можа расказаць пра сядзібу вельмі шмат новага і цікавага. У тыя ж гады Якуб Колас наведваў Мікалаеўшчынскае народнае вучылішча.

Чацвёрты аб'ект, уключаны ў мастацка-літаратурны комплекс - Смольня. Сёння гэта літаратурна-мемарыяльная кампазіцыя. З 1912 года тут пражывала сям'я Міцкевічаў: мама паэта, яго дзядзька, браты і сёстры. Менавіта тут у жніўні 1912 года адбылася першая сустрэча Якуба Коласа з Янкам Купалам.  Смольню паэт наведваў на працягу 1911-1914 гадоў, у 1940, а таксама пасляваенны час. Сядзіба згадваецца ў трылогіі "На ростанях".

У шасцідзесятыя гады мінулага стагоддзя ў Смольні адкрылі філіял дзяржаўнай літаратурнага мемарыяльнага музея Якуба Коласа. Ён складаецца з двух частак: мемарыяльны і літаратурны. Інтэр'ер аднаўляўся па ўспамінах родных паэта. У сядзібе маюцца прадметы вясковага побыту таго часу, хлеў, гумно. У пабудаваным двухпавярховым будынку размешчана літаратурная экспазіцыя. Тут жа растуць ліпы, некалі пасаджаныя Якубам Коласам і сёння з'яўляюцца помнікам прыроды. У 5 км ад Смольні можна ўбачыць паказальнік "Чортау камень". Менавіта яго Колас апісаў у паэме "Новая зямля".

Работнікамі філіяла распрацаваны цікавыя веласіпедныя, Лыжныя і пешаходныя экскурсіі па месцах сядзібы-мемарыяла Коласа.

Увесь маршрут складае 25 км.