Новы Свержань. Сінагога

У мястэчку Новы Свержань засталіся руіны яўрэйскай сінагогі. Знайсці іх зусім не складана. Як будзеце ехаць з Стаўбцоў на Нясвіж і пад'едзеце да былой гандлёвай плошчы, то вы адразу пабачыце 2 мураваныя храмы: каталіцкі касцёл Пятра і Паўла , які будзе на супраць вас, а з лева – праваслаўная Успенская царква. Вы не даязжая да плошчы метраў 50 – 70 завярніце ў права на вуліцу сярод прыватнага сектара і метраў праз 100 пабачыце велічныя руіны, якія нечым нагадваюць замак, ці палац. Па меркванні гісторыка Леаніда Смілавіцкага, першыя яўрэі ў Новым Свержані з'явіліся ў 16 стагоддзі па запрашэнні караля і вялікага князя літоўскага. Да таго часу яўрэі ўжо былі ў Нясвіжы і Стоўбцах. Асноўным заняткам мясцовых яўрэяў была лесанарыхтоўка. Па перапісу насельніцтва Расійскай імперыі ў Новым Свержані 42 % насельніцтва былі яўрэі. Напрыканцы 19 стагоддзя ў мястэчку была пабудавана мураваная сінагога ад якой да нашага часу дайшлі толькі  руіны. Да сінагогі можна падыйсці без перашкод, бо да яе вядзе добрая дарога. Каля сінагогі усталявана невялікая інфармацыйная шыльда.