Колдычава. Сядзіба Шалевічаў. Мемарыяльны Абеліск.

У 16 стагоддзі зямлі пад Колдычава ўпершыню прыцягнулі ўвагу вядомых дынастый - Гаруновічаў і Тахтамышаў, а ў 1523 годзе вёска ўжо лічылася сярод асабістых уладанняў знакамітага князя Жыгімонта Старога Вялікага Княства Літоўскага.

На працягу шматвяковай гісторыі Колдычава часта пераходзіла ад адных гаспадароў да іншых: Алешкавічаў і Ямбекавічаў, пасля якіх у 1576 годзе вёска ўвайшла ў склад Польскай Кароны пад уладай караля Стэфана Баторыя як яго асабістая вотчына.

Завяршальным этапам гэтага ланцуга стала эпоха Томаша Шалевіча (да 1932 года), чыё імя стала непарыўна звязана з сядзібай, што калісьці ўзвышалася тут.

Гэтыя землі, прасякнутыя гісторыяй і якія перажылі мноства пераменаў уладальнікаў ад князёў да каралёў, ўвасабляюць сабой старонкі вялікай летапісе. Кожнае прозвішча ўнесла свой уклад у лёс Колдычава, пакідаючы глыбокі след на яго тэрыторыі. Уладанні Томаша Шалевіча сталі апошнім яркім момантам перад трагічнымі падзеямі 20 стагоддзя, калі гісторыя вёскі азмрочылася страшнымі выпрабаваннямі.

На гэтых землях быў уладкаваны канцэнтрацыйны лагер. Па афіцыйных дадзеных, на гэтай тэрыторыі за кароткі перыяд з 1942 па 1943 гады бязвінна загінулі каля 22 тысяч чалавек. Гэтая лічба, параўнальная з насельніцтвам цэлага раёна...

Дзіўна, што доўгі час пра трагедыю Колдычаўскага лагера смерці не казалі. Толькі праз дзесяцігоддзі пасля вайны і дзякуючы актыўным ініцыятывам грамадскасці, у 2013 годзе тут быў усталяваны абеліск, які сімвалізуе смутак па бязвінна загінуўшых.

Цяпер "Журботная маці" - Манумент на брацкай магіле, які нагадвае кожнаму аб невычэрпнай памяці і павазе да гісторыі гэтых месцаў...