Сталовічы. Царква Аляксандра Неўскага.

Вёска Сталовічы Баранавіцкага раёна мае даўнюю і багатую гісторыю. У 17-18-х стагоддзях Сталовічы былі цэнтрам Мальтыйскага ордэна на тэрыторыі Беларусі. У 1610 годзе князь Мікалай Радзівіл 'Сіротка' заснаваў тут Камандорыю Мальтыйскага ордэна. Гэта была, мабыць, адзіная царква на тэрыторыі Вялікага княства Літоўскага, якая належала Мальтыйскаму ордэну.

У 17 стагоддзі Радзівілы будуюць драўляны касцёл Святой Дзевы Марыі і Іаана Хрысціцеля. У 1639 годзе была пабудавана цагляная Ларэтанская капліца. У пачатку 18 стагоддзі тут таксама стаялі драўляныя пабудовы кляштара і лякарні. У 1740 годзе пачалося будаўніцтва вялікай цаглянай царквы па праекце вядомага архітэктара Іосіфа Фантана III. Існуючая раней цагляная капліца была ўключана ў склад новай царквы. У пазнейшы перыяд, у 1743 годзе, архітэктар Іяган Глаўбіц дапрацаваў архітэктурны праект і завяршыў будаўніцтва царквы.

Царква пачала дзейнічаць у 1746 годзе. Пасля падаўлення антырускага паўстання на нашых землях у XIX стагоддзі каталіцкі храм быў перададзены праваслаўнай царкве. У 1868 годзе касцёл пераабсталявалі ў праваслаўную царкву і ахрысцілі ў гонар Успення Прасвятой Багародзіцы. Унутры зманціравалі іканастас, а звонку архітэктурны шэдэўр упрыгожылі пяццю купаламі-цыбулінамі. Праўда, да сённяшніх дзён купалы не дажылі. Аб іх нам нагадваюць толькі малюнкі нашага земляка Напалеона Орды, ды фатаграфіі першай паловы ХХ стагоддзі. Дарэчы, і назва храма таксама змянілася - царкву пераасвяцілі ў гонар Святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага.

Царква пабудавана ў стылі позняга віленскага барока. Храм уяўляе сабой трохнефную базіліку. Фасад з дзвюма яруснымі вежамі. У інтэр'еры захаваўся трох'ярусны алтар, злучаны з Ларэтанскай капліцай. Дэкаратыўнае аздабленне выканана ў тэхніцы выбівання. У цэнтральнай частцы алтара знаходзіцца барочны картуш з выявай адсечанай галавы Іаана Хрысціцеля. Побач з царквой з правага боку ад уваходу ўсталяваны помнік, прысвечаны падзеям XVIII стагоддзя падчас падзелу Рэчы Паспалітай.

Царква адноўлена, якая дзейнічае.