Бяроза. Бяроза – Картускі канцлагер. Помнік ахвярам.

У цэнтры раёнага горада Бяроза Брэсцкай вобласці знаходзіцца памятны знак, які прысвечаны ахвярам канцэнтрацыйнага лагера, які існаваў у перыяд міжваеннай Польшчы. Пасля Рыжскага міру ў 1921 годзе заходняя Беларусь патрапіла паду ўладу Польшчы да 1939 года.

І ў Бярозе быў створаны канцлагер для палітычных зняволеных, які дзейнічаў з 1934 года па 1939 года. Створаны канцлагер летам 1934 года па загадзе прэзідэнта Польшчы І. Масьціцкага. Размяшчалася карная ўстанова ў будынках былых воінскіх казармаў часоў Расійскай імперыі. У канцлагеры прымяняліся фізічныя і псіхалагічныя здзекі. За ўвесь час праз лагер прайшло недзе 16 тысяч чалавек.

 Пакаранне тут адбывалі беларусы, украінцы, літоўцы, камуністы Польшчы і іншыя. Лагер працаваў да верасня 1939 года пакуль сюды не прыйшла Чырвоная армія.

Ужо ў пасляваенны час пачаўся збор інфармацыі пра гэтыя злачынствы. У 1966 годзе была надрукавана кніга пад назвай «Яны ня сталі на калені», дзе распавядалася пра зняволеных канцлагера. А ў 1967 годзе ў Бярозе адбылася сустрэча вязняў канцлагера, якія прыехалі ў горад з розных краін. Каля таго будынку, дзе размяшчалася адміністрацыя лагера быў усталяваны помнік у памяць аб ахвярах.

Сярод зняволеных у канцлагеры было шмат вядомых беларускіх дзеячоў, напрылад, Вячаслаў Багдановіч (1878 - 1939) – беларускі мастак і кампазітар.