Гродна. Будынак універмага (вул.Савецкая, 18).

У горадзе Гродна на пешаходнай вуліцы Савецкай знаходзіцца сучасны будынак універмага, які пабудавалі ў 1959 годзе. Раней на гэтым месцы было некалькі старажытных будынкаў розных часоў і стыляў.

На месцы ўнівермага знаходзіўся дом Л. Валянскага.

У гэтым будынку размяшчаўся вядомы ў горадзе гатэль "Еўропа". Нейкі час у гэтым гатэлі працаваў кіраўніком Карл Олеша – бацька вядомага пісьменніка, сатырыка драматурга і паэта Юрыя Олешы (1899-1960). Перш за ўсё мы гэтага пісьменніка ведаем з дзяцінства па яго твору «Тры таўстуна».

Гатэль быў узведзены ў стылі эклектыкі і быў заснаваны Сімай і Меерам Капланамі. Пасля пажару 1885 года Капланы прадалі дом Людвіку Марыяну Баркоўскаму. А той прадаў гатэль у 1912 годзе Луізе Ваўкавыскай, якая была шляхетнага роду.

Падчас вайны будынак быў пашкоджаны, але ў 1947 годзе планавалася яго адрэстаўраваць і быў зроблены праект па яго аднаўленні. Аднак старадаўні будынак знеслі і быў узведзены універмаг.

У 1970-я гады да старога будынка ўнівермага прыбудавалі новы корпус. Пры гэтым знеслі некалькі старых пабудоў. Тут былі дамы Баркоўскага з крамамі Левінсона, Мусоўскага і Пілецкага.

З 1911 года пачаў працу кінатэатр «Люкс» - гэта адзін з найстарэйшых кінатэатраў, заснаваным Рамуальдам Завiстоўскiм. 

У часы Польскай дзяржавы кінатэатр стаў называцца "Ліра", а потым "Аполла". Пасля прыходу савецкай улады ў перыяд 1939-1941 гадоў называўся "ІІІ Інтэрнацыянал". Пасля вайны называўся "Спартак".

У перыяд 1884-1900 у доме Баркоўскага працавала фотамайстэрня Мардуха Шаламовіча Папірнага. Потым майстэрня належала Красіку. Размяшчалася натарыяльная кантора Гардынскага і кнігарня Тракеніцкага.