Віцебск. Свята-Троіцкі Маркаў мужчынскі манастыр.

Па паданні, заснавальнікам манастыра быў набожны чалавек па імі Марк, які пабудаваў на сваім участку зямлі капліцу і адасобіўся для набожных подзвігаў. Потым да яго сталі далучацца аднадумцы. Калі ж менавіта жыў Марк, і ў якім уласна годзе ён уступіў на шлях пустэльніцтва паданне не кажа нічога. Аднак сапраўднае імя бацькі заснавальніка, несумненна сведчыць занясеннем яго ў манастырскі Сінодзік, у якім Марк быў названы манахам і пастаўлены на чале набожных яго са працаўнікоў і ктытараў манастыра.

Галоўным аднаўляльнікам і заснавальнікам Маркавага манастыра быў князь Леў Самуіл Агінскі (у 1633-1642 годзе). Імя яго, як першага з аднаўляльнікаў, запісана ў сінодзіку манастырскім побач з манахам Маркам; а затым упісаны імёны яго бацькі Багдана і жонкі Сафіі. Свайго росквіту Маркаў мужчынскі манастыр дасягнуў у XVII стагоддзі. У ім было пяць цэркваў, капліца, брацкі корпус, званіца, прытулак. У пачатку XVII стагоддзя, у 1633 годзе, князь Леў-Самуіл Багдановіч Агінскі, цівун Траецкі, на месцы капліцы, пабудаванай яшчэ старцам Маркам пры заснаванні кляштара, узвёў драўляную царкву ў імя Жываначальнай Тройцы. У 1642 годзе фундушавай граматай Леў-Самуіл Агінскі разам са сваёй жонкай замацавалі за манастыром Маркавы маёнтак з фальваркам.

У 1690 годзе быў пабудаваны саборны храм у гонар Святой Жываначальнай Тройцы і брацкія келлі. Царква мела вакол адкрытую галерэю з драўлянымі разнымі калонамі і ўяўляла сабой цудоўнае тварэнне драўлянага беларускага дойлідства. Іншая манастырская царква ў гонар Пакрова Божай Маці, пабудаваная ў 1651 годзе драўлянай, у 1760 годзе была перабудавана ігуменам Іакінфам Пелкінскім у каменную. Апроч каменнай царквы, была пабудавана мураваная званіца – спачатку двух'ярусная, потым да яе дадалі яшчэ адзін ярус, а таксама дамы для пробашча і манахаў, шматлікія гаспадарчыя пабудовы.

У 1812 годзе пры нашэсці Напалеона манастыр быў разрабаваны, але Казанскі абраз Божай Маці манахам удалося выратаваць і схаваць у лесе.

Новыя цяжкія часы для Маркава кляштара наступілі пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі. У 1918 годзе бальшавікі закрылі манастыр, а ў 1919 годзе і ўвогуле перадалі яго ВЧК. У 1922 годзе ў былым Маркавым манастыры арганізавалі дзіцячы дом. Праз год дзіцячы дом закрылі, а яго пабудовы перадалі спачатку мясцовым камсамольцам, а потым міліцыянерам. У выніку, з усіх храмаў манастыра захавалася толькі Казанская (былая Пакроўская) царква. Старадаўняя званіца была знесена ўжо ў канцы 1970-х гадоў. У пасляваенны перыяд Казанская царква была адзіным дзейным праваслаўным храмам не толькі ў Віцебску, але і ва ўсёй акрузе.

23 лістапада 2000 года рашэннем Свяцейшага Сінода Беларускай Праваслаўнай Царквы манастыр аднавілі. Апроч самой царквы Казанскай іконы Божай Маці, захаваліся толькі невялікія жылы і гаспадарчы карпусы. Пры кляштары адкрылі бібліятэку і нядзельную школу.

Галоўнай святыняй Віцебскага Свята-Траецкага Маркавага мужчынскага манастыра з'яўляецца цудатворны абраз Казанскай Божай Маці. Таксама, у храме захоўваюцца мошчы многіх святых.