Арэхаўна. Сядзіба Грабніцкіх.

Сядзіба была пабудавана ў 1840-х гадах і ўключала ў сябе не толькі галоўны дом, але і гаспадарчыя пабудовы, парк з алеямі і дэкаратыўнымі элементамі. Сям'я Грабніцкіх прыехала сюды ў канцы 18 стагоддзя і стала сапраўднымі гаспадарамі мястэчка-разбілі тут парк, пабудавалі каменную сядзібу і ўніяцкую царкву. Таксама яна была вядомая сваім укладам у развіццё мясцовай эканомікі і дабрачыннасць. Яны актыўна займаліся сельскай гаспадаркай, падтрымлівалі культурныя ініцыятывы ў рэгіёне. У маёнтку Грабніцкіх працавала палатняная фабрыка, паравы млын, бровар, кузня і конезавод.

З цягам часу сядзіба перажывала розныя этапы жыцця.

Пасля рэвалюцыі 1917 года гаспадары былі вымушаныя пакінуць сядзібу, дом і гаспадарчыя памяшканні падвергліся разрабаванню.

Падчас ВАВ у Арэхаўна размяшчаўся шпіталь партызанскай брыгады. Затым аж да 90-х гадоў у сядзібе знаходзілася школа.

З 1998 года памяшканні апусцелі. Сядзіба была закінутая, і яе Будынкі пачалі прыходзіць у заняпад. Адсюль вынеслі ўсё, аж да батарэй і аконных рам. Прырода павольна, але дакладна захоплівае тэрыторыі, калісьці ўладкаваныя чалавекам.

Галоўны дом сядзібы вылучаецца сваёй элегантнай архітэктурай з элементамі класіцызму. Арыгінальныя дэталі, такія як калоны, карнізы і разьбяныя ліштва, усё яшчэ часткова захаваліся, нягледзячы на разбурэнні.

Парк вакол сядзібы, хоць і зарослы, усё яшчэ захоўвае ў сабе сляды былой раскошы-старадаўнія дрэвы і ландшафтныя элементы, якія стваралі гармонію з навакольным прыродай.

Нягледзячы на забытасць і закінутасць, сядзіба ўсё яшчэ прыцягвае ўвагу турыстаў і краязнаўцаў, якія імкнуцца вывучыць яе гісторыю і пагрузіцца ў атмасферу мінулага. Вядома, што сядзібу выкупілі, але пакуль у ёй нічога не адбываецца.

Сядзіба Грабніцкіх у Арэхаўна з'яўляецца сімвалам не толькі архітэктурных дасягненняў, але і змяненняў, перажытых краінай. Яна нагадвае пра тое, як чалавечыя лёсы і лёсы месцаў звязваюць гісторыя і культура, і як важна захоўваць гэтую спадчыну для будучыні.