Полымя. Руіны сядзібы Свяцкіх "Старая Беліца".

Першым уладальнікам Беліцы з роду Свяцкіх быў Іосіф (сярэдзіна XIX стагоддзя). Менавіта ён пачаў будаўніцтва класічнага сядзібнага дома, заклаў спіртзавод, цагляную фабрыку, сырзавод, карчму і пейзажны парк. 

Працу па пашырэнні маёнтка працягнуў яго сын Карл Свяцкі. Будаўніцтва вежы з порцікам-гэта яго заслуга. Будавалася яна з 1909 па 1911 год і як і ўся сядзіба была пабудавана з фірмовай цэглы Свяцкіх.

Пахадзіўшы па руінах былога палаца, можна адшукаць таўро на цаглінах "КЅ" (Карл Свяцкі). Род Свяцкіх лічыўся не асабліва багатым, але, згодна з легендай, разбагацець яму ўдалося дзякуючы знойдзенаму на дне мясцовага возера напалеонаўскаму золату.

Палац быў пабудаваны ў стылі класіцызму. У ім было 18 вялікіх пакояў, прыгожая бальная зала, багатая карцінная галерэя, бібліятэка, якая налічвае прыблізна 3 000 кніг. Сярэднюю частку сядзібы займаў хол, гасцявы пакой, сталовая і пакоі гаспадыні. У доме было некалькі камінаў, упрыгожаных мармурам і пліткай, у спакоі гаспадыні стаяла высокая печ. З гэтага боку дома быў выхад у парк, цяпер тут стадыён. Парк акружаў дом з усіх бакоў. Па польскім звычаі ў ім былі пасаджаныя ліпы, а таксама раслі шмат каштанаў, елак і бяроз. Непадалёк ад дома размяшчаліся цяпліцы і аранжарэі, дзе раслі кветкі і экзатычныя расліны. З усіх бакоў сядзіба была акружаная садам.

У пачатку Першай сусветнай вайны Беліцу наведвала старэйшая дачка польскага паэта Адама Міцкевіча. Пасля рэвалюцыі род Свяцкіх пакідае свой маёнтак і пераязджае ў Варшаву.

Панскі дом, а дакладней яго руіны, размяшчаюцца ў прыгожым велічным парку з саджалкі. Былую раскошу ўсё ж можна адчуць, дзякуючы параўнальна нядрэнна захавалася васьмікутнай вежы. Яе ніжнія паверхі займалі прэльня, ванная пакой і майстэрня, а на другім паверсе сын гаспадара Станіслаў размясціў сваю калекцыю зброі, а таксама свае арніталагічныя знаходкі. На руінах размешчана памятная шыльда, што тут працаваў Янка Купала.

У пачатку вёскі можна ўбачыць некалькі былых гаспадарчых пабудоў. Астатнія пабудовы, якія захаваліся ў вёсцы, уяўляюць сабой рэшткі вялікага гаспадарчага комплексу, які належыць Свяцкім. У яго ўваходзілі хлява, бровар, пабудовы для вытворчасці масла і сыру , обдирания крупы, валяння сукна карчма, цагляны завод, шкіпінаравых завод, ветраная і вадзяныя млыны. Захаваўся таксама прыгожы бровар, які да 2002 года выкарыстоўваўся для працы спіртзавода.

Легенды пра так званы скарб Свяцкіх ходзіць у вёсцы полымя да гэтага часу. Шукалі скарб і ў паркавым комплексе, і ў падземных хадах, якія ішлі ад сядзібы да парку і могілак, на ўсё беспаспяхова.

 Падчас вайны ў палацы быў нямецкі штаб. У савецкі час тут быў саўгас, а ў сядзібе адкрылі сельскагаспадарчы тэхнікум, які праіснаваў да 1954 года. Была тут і школа, і Дом культуры, і бібліятэка. Пасля Вялікай Айчыннай вайны сюды прыязджалі знатныя нашчадкі роду Свяцкіх, спрабавалі заявіць свае правы на сядзібу, але атрымалі адмову. У сярэдзіне 1980 гадоў сядзіба стала разбурацца. У 1985 годзе пасля распрацоўкі плана аб яе рэканструкцыі, з дома знялі дах. На гэтым рэстаўрацыя скончылася.

Уклад у абнаўленне сядзібы гатова было ўкласці адно з латвійскіх таварыстваў і зрабіць на яе базе культурна-дзелавы і турыстычны комплекс. Аднак і гэтыя планы не ажыццявіліся.

Вельмі прыгожае месца! Цікава глядзець і на рэшткі захаванага палаца роду Свяцкіх. Шкада толькі, што яго прыгажосць і велічнасць трэба ў думках "дамалёўваць" і дапаўняць тымі ведамі і фотаздымкамі, якія можна цяпер атрымаць толькі з гістарычных апісанняў.