Нясвіжскі замак

Спачатку Нясвіжскі замак быў драўляны. У 1583 годзе яго ўладальнік Мікалай Крыштоф Радзівіл Сіротка вырашыў пабудаваць каменную княскую рэзідэнцыю. Будаўніцтва крэпасці, якая адпавядае ўсім патрабаванням фартыфікацыі і наглядна дэманструе свету веліч роду Радзівілаў, заняло 17 гадоў. Акружаны 20-метровым каменным валам і глыбокім ровам з вадой, Нясвіжскі замак стаў адной з самых магутных і непрыступных крэпасцей Вялікага княства Літоўскага. На бастыёнах размяшчалася 30 гармат, насупраць уязной брамы быў узведзены княскі палац, побач - арсенал і камяніца з трохпавярховай дазорнай вежай. З горада ў крэпасць вёў драўляны мост, які пры неабходнасці можна было лёгка разабраць.

У XVII - пачатку XVIII стагоддзя войскі непрыяцеля сем разоў спрабавалі ўзяць замак, але ён выдужаў. Толькі аднойчы, падчас Паўночнай вайны ў 1706 годзе, шведам удалося яго захапіць. Замак не проста быў захоплены, яго разрабавалі, і большую частку пабудоў спалілі ў адплату за сотні загінуўшых пры аблозе салдат.

Пасля спусташэння шведамі замак зноў старанна рэстаўравалі, поўнасцю адноўлены ён быў толькі да 1758 года. За стагоддзі існавання крэпасць перабудоўвалася не раз. Таму замак у сваёй архітэктуры спалучае прыёмы сярэднявечнага дойлідства разам са стылямі позняга рэнесансу, барока, мадэрна і класіцызму. Можна тут разглядзець і водгаласы самабытнага мастацтва мясцовых майстроў.

У 2001 годзе быў створаны Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік "Нясвіж". У 2004-2011 гадах за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту была праведзена маштабная рэстаўрацыя. Са жніўня 2012 года палац пачаў прымаць наведвальнікаў з усяго свету. Комплекс унесены ў Спіс аб'ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА як "выбітны прыклад архітэктурнага ансамбля, які ілюструе значны перыяд гісторыі чалавецтва".

Нясвіжскі замак уяўляе сабой замкнёны комплекс карпусоў, якія спалучаюць рысы шматлікіх архітэктурных стыляў. Для наведвання адкрыты палац, арсенал, паўднёвая і ўсходняя галерэі, дзе прадстаўлены разнастайныя выставы музеяў Беларусі (тут працуе больш за 30 выставачных залаў). Усе жадаючыя могуць палюбавацца цудоўнымі паркамі, непрыступнымі сценамі і шыкоўнымі пакоямі арыстакратаў. Тут ладзяць балі, рэканструкцыі гістарычных бітваў і рыцарскія турніры, канцэрты і тэатральныя паказы.