Клічаў. Курган Неўміручасці.

Па ініцыятыве ўдзельнікаў партызанскага руху было прынята рашэнне аб увекавечанні гераічнага летапісу вайны і стварэнні Кургана Неўміручасці. Гэта была знакавая падзея. З Клічава роўнай калонай ішлі ветэраны вайны, камандзіры партызанскіх атрадаў, мірныя жыхары і дзеці. Усе яны неслі па жменьцы зямлі. Рукатворны курган, насыпаны імі, гэта памяць аб загінуўшых, у настаўленьне нашчадкам, каб памяталі пра ахвяраў той страшнай вайны.

Пазней на Кургане ўсталявалі манумент: салдат, партызан і мірны жыхар - сімвал адзінства народа, які выстаяў у гады Вялікай Айчыннай вайны. У падмурак Кургана закладзена капсула са спісам воінаў, партызан і мірных жыхароў Клічаўскага раёна, якія загінулі ў гады вайны, і завяшчанне нашчадкам з заклікам берагчы мір і захоўваць памяць аб тых, хто аддаў сваё жыццё за свабоду і незалежнасць.

Вышыня Кургана - 13 м, вышыня стэлы на Кургане - 7 м. На стэле радкі, прысвечаныя героям Вялікай Айчыннай вайны : Слава вам адважныя, Слава бясстрашныя.

Вечную славу спявае вам народ. Доблесна якія жылі, смерць паламаў,

Памяць пра вас ніколі не памрэ...

З адваротнага боку манумента адзначаны нумары і назвы партызанскіх палкоў, якія дзейнічаюць на тэрыторыі Клічаўшчыны. Ля паркоўкі, побач з курганам па правым баку ўсталяваная гармата. Злева ад Кургана пад дрэвамі - невялікая сцэна-пастамент.

Помста партызан акупантам і карнікам была бязлітаснай. З першых дзён вайны Клічаўскі раён стаў краем актыўнага супраціву варожаму гвалту, і кіруючым цэнтрам партызанскага руху на Магілёўшчыне.

Тут 14 ліпеня 1941 года адбыўся партыйны сход патрыётаў раёна, на якім было прынята рашэнне аб стварэнні аднаго з першых партызанскіх атрадаў. Атрад прымаў удзел у разгроме Клічаўскага нямецка-паліцэйскага гарнізона. У верасні 1943 года ён быў ператвораны ў партызанскі полк. Да вясны 1942 года тут дзейнічала яшчэ шэсць партызанскіх атрадаў.

Таксама манумент на Кургане Неўміручасці прысвечаны падзеям 1944 года. У чэрвені гэтага года Клічаўскі раён быў вызвалены часткамі стралковай дывізіі пад камандаваннем генерала Нікіціна пры садзейнічанні частак Беларускага фронту.

Гэта велічнае збудаванне - дакор усім тым, хто развязвае вайны і не шануе памяць аб бязвінна загінулых людзях.