Баруны. Касцёл Святых апосталаў Пятра й Паўла.

Касцёл і манастыр у Барунах – унікальны для Беларусі помнік архітэктуры, які больш падобны не да будынка, а да… торту, які хочацца з'есці… Ён такі вялізны і неабсяжны. Яго варта агледзець са ўсіх бакоў і абыйсці ўвесь комплекс па перыметры.

У канцы 16 - пачатку 17 стагоддзя ў Барунах будуецца першы драўляны касцёл. А ў канцы 17 стагоддзі было пачата будаўніцтва Уніяцкага храма ў гонар Дзевы Марыі, і заснаваны манастыр. З 1700 тут была заснавана школа базыльян, і ў 19 стагоддзі быў найбольшы росквіт гэтай школы. Ордэн Базіліан - гэта ўніяцкі ордэн, найбольшы ўплыў якога прыпаў на 17 - пачатак 19 стагоддзяў у Беларусі. Выпускнікамі школы ў Барунах былі вядомыя дзеячы і пісьменнікі, сябры Адама Міцкевіча - Ігнат Хадзька (1794 - 1861) і Антон Эдвард Адзінец (1804 - 1885).

Касцёл і манастыр, драўляныя пабудовы, згарэлі падчас Паўночнай вайны. Новы архітэктурны комплекс пабудаваны ў сярэдзіне XVIII стагоддзя ў стылі позняга беларускага віленскага барока па праекце вядомага архітэктара Аляксандра Асікевіча. Інтэр'ер царквы да 1770 года ўпрыгожвалі лепшыя майстры Мінска і Вільнюса. З 1833 года двухпавярховы будынак манастыра быў перададзены праваслаўнаму духоўнаму вучылішчу і перабудаваны ў стылі класіцызму. І касцёл таксама аддалі праваслаўным і асвяцілі царкву ў Покрыва Прасвятой Багародзіцы.

У польскі час, у 1920-я гады, у былым уніяцкім манастыры працавала беларуская настаўніцкая семінарыя, дырэктарам якой быў вядомы дзеяч і асветнік Сімон Рак-Міхайлоўскі (1885 - 1938). А праваслаўны храм быў вернуты каталікам, і пераасвячоны ў гонар апосталаў Пятра і Паўла.

Калі вы будзеце аглядаць касцёл, спачатку адыдзіце ад помніка на 50 метраў і агледзіце яго фасад. Злева вы ўбачыце невялікі будынак - гэта капліца, у якой у 19 стагоддзі семінарысты хавалі свой сцяг. Фасад царквы хвалісты - адна з прыкмет віленскага барока. Злева і справа - тэлескапічныя шмат'ярусныя вежы. Справа вежа-званіца.

Касцёл Пятра і Паўла - трохнефная базіліка. Унутры 7 розных алтароў. У цэнтральным алтары знаходзіцца цудатворны абраз Барунскай Божай Маці. Калі абыйсці архітэктурны комплекс, то з левага боку, на будынку былога кляштара - семінарыі, вы ўбачыце памятны знак, які распавядае аб вядомых настаўніках і выпускніках школы. За манастыром справа вы ўбачыце жалезабетонную канструкцыю - гэта нямецкі ДЗАТ часоў Першай сусветнай вайны. Па дарозе з Гальшан у Баруны, за 500 метраў ад царквы, з левага боку вы ўбачыце памятны знак у гонар экіпажа расійскага бамбавіка «Ілля Мурамец». Экіпаж самалёта загінуў у 1916 годзе і пахаваны на мясцовых могілках.