Заслаўе. Музей Беларускай маляванкі.

Гэты від мастацтва ставіцца да так званага наіўнага мастацтва. Гэты кірунак прымітывізму. Маляванкі ўяўляюць сабой вялікія (да двух метраў) карціны - дываны, напісаныя мастакамі-самавукамі на палотнах або мешкавіне алеем або клеевым фарбамі. Раней у вёсках іх вешалі на сцены дамоў для ўпрыгожвання, але маляванкі часам выконвалі і ролю абярэга. Малявалі маляванкі на покрывах, цыратах і нават на прасцінах. Іх дарылі ў падарунак на ўрачыстасці і вяселлі. Паступова гэты від мастацтва вычарпаў сябе з-за развіцця фабрычнай вытворчасці дываноў.

Карціны пісалі звычайна на чорным ці цёмна-карычневым фоне, а сюжэты былі самыя розныя: кветкі, жывёлы, птушкі, людзі, міфічныя персанажы, краявіды. У гэтым кірунку працавалі розныя мастакі Беларусі, напрыклад, Ніканор Зосік, Фёдар Сухавіла, Генадзь Кузаўкоў і іншыя. Але ў Музеі маляванкі ў Заслаўі экспазіцыя сканцэнтравана ў асноўным на творах двух майстроў: Язэпа Драздовіча і Алены Кіш.

У музеі прадстаўлены работы і невядомых аўтараў, бо часта дываны распісвалі Мастакі-самавукі. Тут ёсць работы, выкананыя ў пачатку 20 стагоддзя. Супрацоўнікі музея і цяпер працягваюць збіраць маляванкі. Яны ездзяць па вёсках, маюць зносіны з мясцовымі. Ёсць дываны на неафарбаваным ільняным палатне, аформленыя дробнымі - дробнымі крошкамі шкла ёлачных цацак. 

Ідэя стварэння музея беларускай маляванкі належыць былому супрацоўніку Заслаўскага музея-запаведніка Юрыю Малашу, які шмат зрабіў для папаўнення музейнай калекцыі дываноў-маляванак.

Сам музей размяшчаецца ў будынку з вялікай гісторыяй: у 18-19 стагоддзях тут размяшчаўся флігель сядзібы паноў Пшаздзецкіх, пазней артылерыйска-зброевыя майстэрні войскаў НКУС, школа, Дом дзіцячай творчасці.

Музей маляванкі выглядае вельмі стыльна: аднатонныя сцены, прыемныя шрыфты шыльдаў. Экспанаты для музея збіралі дзесяцігоддзямі па розных кутках краіны.

У фондах музея налічваецца амаль 300 маляванак. 

Сама прастора ў музеі не вельмі вялікая, у ім ёсць дзве залы - светлы і цёмны.  Адзін, дзе размяшчаецца пастаянная экспазіцыя, і другі - зменная, якая абнаўляецца раз на паўгода. 

На пастаяннай экспазіцыі можна ўбачыць адзіную калекцыю размаляваных дываноў мастачкі Алены Кіш. Выстаўлены пакуль тры яе маляванкі. У фондзе музея захоўваецца самая вялікая ў краіне калекцыя маляванак-працы Язэпа Драздовіча. Што тычыцца сюжэтаў, то яны традыцыйныя з абавязковымі незвычайнымі кветкамі вакол.

Музей маляванкі вельмі своеасаблівы і патрэбны для Беларусі музей. У ім сабрана велізарная колькасць работ розных мастакоў, якія нарэшце сталі даступныя агляду многіх беларусаў, якіх цікавіць гэты від мастацтва. На маляванкі можна глядзець доўга. Яны зачароўваюць сваёй таямнічасцю, прыгажосцю і гістарычнай каштоўнасцю.