Лепель. Краязнаўчы музей.

Будынак музея мае вельмі багатую гісторыю. Пасля спіртавой склада тут адзін час існавала земства, пры якім быў музей. У савецкія гады - ваенна-рэвалюцыйны камітэт, затым школа, педагагічны тэхнікум. 

Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў двухпавярховым, адным з самых высокіх і прыгожых будынкаў Лепеля, размяшчалася гестапа. Самы прасторны зала быў вызначаны пад стайню.

Цяпер выставачная зала, дзе ў вайну была стайня, запоўненая карцінамі. Тут размешчана часовая экспазіцыя ў асноўным мастакоў-прафесіяналаў і аматараў. Гэтая зала абсталяваны спецыяльным выставачным абсталяваннем, падсветкай і вельмі падыходзіць для дэманстрацыі маляўнічых палотнаў. Раз на два гады ў музеі праводзіцца традыцыйная выстава "Фарбы Лепельшчыны", якая ўпершыню з'явілася тут 30 гадоў таму. На ёй збіраюцца работы мастакоў, якія так ці інакш звязаны з Лепельскім раёнам. У адной экспазіцыі могуць быць прадстаўлены палотны 20-30 мастакоў, у тым ліку і людзей з абмежаванымі магчымасцямі. Кожны з іх пасля выставы перадае некалькі карцін краязнаўчаму музею. У фондзе захоўваецца больш за 300 аўтарскіх мастацкіх твораў.

Гісторыя Бярэзінскай воднай сістэмы прадстаўлена ў асобнай зале. Тут наведвальнікі могуць убачыць макет канала са шлюзамі (іх у Лепелі было два - трынаццаты і чатырнаццаты), якія злучалі Бярэзіну і Заходнюю Дзвіну. Бярэзінская водная сістэма пабудавана ў 1805 годзе і праіснавала да 1953 года. Гэта была буйная арганізацыя, якая зрабіла Лепель вядомым далёка за межамі краіны. З 1802 года ён быў цэнтрам Бярэзінскай воднай сістэмы. Менавіта з гэтага перыяду і пачаўся росквіт горада. 

Пра абавязкі супрацоўнікаў ўступнай сістэмы, іх лад жыцця распавядае галаграма наглядчыка музея. Гэта адна з разыначак выставы, з якой можна азнаёміцца самастойна, дзякуючы інтэрактыўнай дапамогі. Можна ў зале ўбачыць фатаграфіі наглядчыкаў, радавых работнікаў, відаў канала і яго наваколлі, і нават бервяно, якія засталіся ад воднай сістэмы.

Багаццем з'яўляецца і прыродная скарбніца Лепельскага раёна. Ёй прысвечаны асобны зала. Там можна даведацца пра звяроў, птушак, якія жывуць у лясах і на вадаёмах раёна. Сярод іх ёсць і віды занесеныя ў Чырвоную кнігу Беларусі. Гэта чорны бусел і буры мядзведзь. Гэтая экспазіцыя цікавая дзецям. Тут можна пачуць галасы жывёл, дзякуючы ўсталяваным спецыяльным кнопак.

 Для сучасных школьнікаў праводзіцца экскурсія па зале, прысвечаная развіццю адукацыі ў рэгіёне ў другой палове XX стагоддзя. Зала стылізаваная пад навучальны клас з партамі. У ім прадстаўлены форма, сумкі, партфелі, дыпламаты, пісьмовыя прылады, пёры чарнільныя ручкі - усё тое, што цяпер можна ўбачыць толькі ў музеі. Можна тут паслухаць і песні тых далёкіх гадоў, пасядзець за партай і даведацца вельмі шмат цікавага пра школьнікаў савецкага перыяду часу.

Лепельскі краязнаўчы музей пакідае толькі самыя светлыя і цёплыя ўспаміны. Вельмі прыгожы і сучасны музей з цікавай і пазнавальнай падачай матэрыялу.