Гродна. Музей турэмнага побыту.

Ідэя стварэння гэтага незвычайнага музея зарадзілася ў 2003 годзе пасля публікацыі кнігі Вячаслава Лісіцына, які займаў пасаду бібліятэкара ў турме, у якой ён апісаў гісторыю гродзенскай турмы з 1939 года. Экспанаты збіраліся на працягу некалькіх гадоў з усіх куткоў Беларусі. Збіраць матэрыял для экспазіцыі дапамагалі супрацоўнікі і ветэраны турмы.  Стваральнікі музея вельмі шчыльна супрацоўнічалі з супрацоўнікамі гісторыка-археалагічнага музея Гродна. Копіі многіх прадметаў побыту зняволеных тут рабіліся на заказ. Гэта вельмі якасныя копіі.  На сценах шмат рэпрадукцый, фатаграфій, ксеракопій важных дакументаў.

Экспазіцыя музея ўмоўна дзеліцца на некалькі раздзелаў. Адзін з іх асвятляе гісторыю ўстановы, пачынаючы з часоў Вялікага Княства Літоўскага і ўключае ў сябе гісторыю будаўніцтва турэмнага замка на месцы былога калегіума езуітаў.

Тут прадстаўлены макеты розных этапаў турэмных збудаванняў, а таксама культурныя артэфакты, такія як адзенне зняволеных і наглядчыкаў, турэмныя прыналежнасці і прылады пакарання.

Адноўленыя турэмныя камеры адлюстроўваюць атмасферу розных эпох, таксама дэманструюцца манекены, апранутыя ў гістарычныя касцюмы. Асобны стэнд паказвае забароненыя прадметы і месціць, напрыклад, такі інструмент пакаранняў як «дыба».

У цэнтры адной з залаў паўстае макет гарадзенскай турмы, які падрабязна паказвае ўсе будынкі ўстановы. Макет створаны даўно і знаходзіўся ў дзяжурнай частцы. Ствараючы музей, было вырашана змясціць яго ў якасці экспаната. Дзякуючы яму наведвальнікі могуць даведацца як будавалася і відазмянялася турма.

Акрамя таго, у музеі ёсць раздзелы, прысвечаныя вядомым зняволеным і памяці супрацоўнікаў, якія загінулі падчас службы.

Гэта ведамасная ўстанова, таму наведванне магчыма толькі па папярэднім запісе для адукацыйных устаноў. Гасцям музея ў ім адкрываюцца новыя аспекты гісторыі Гродна.