Ражанка. Касцёл святых Пятра і Паўла.

Гісторыя.

Мястэчка Ражанка вядома ў гісторыі даўно. Упершыню згадваецца ў 1537 годзе. Уваходзіла ў склад Лідскага павета Віленскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. З 16-га стагоддзя ўладальнікамі Ражанкі стаў род Пацаў, якія былі вядомыя нароўні з Радзівіламі і Сапегамі.

Па некаторых крыніцах, храм быў пабудаваны ў 1674 годзе з выкарыстаннем цэглы і бутавага каменя, пры садзейнічанні Міхаіла Паца. Па некаторых звестках, у сцены храма для лепшай акустыкі ў некаторых месцах закладвалі пустыя бутэлькі і іншы посуд. Іншы прадстаўнік Пацаў - Юзаф - пазней пабудаваў найпрыгажэйшую сядзібу ў Ражанцы з прыцягненнем італьянскага архітэктара Карла Спампані, якая не захавалася. Ходзіць легенда, што храм і былую сядзібу злучаў двухкіламетровы тунэль пад ракой Тур'я.

У 1827 годзе касцёл быў капітальна перабудаваны, і набыў сваё цяперашняе аблічча. Па замове графа і генерала польскага войска Людвіга Паца, праектаваў касцёл Польскі архітэктар Генрык Марконі (італьянец па паходжанні). Перабудова храма прывяла да таго, што ён набыў неагатычны выгляд. У яго архітэктуры добра прасочваюцца рысы ангельскай неаготыкі, якая з'явілася ў Англіі ў другой палове XVIII стагоддзя.

Архітэктура.

Найбольш прывабная частка храма-гэта яго галоўны фасад. Верхні ступеністы трохвугольны шчыт фасада, які зачыняе двухсхільны дах, абліцаваны бутавым каменем і ўпрыгожаны дэкаратыўнымі белымі вертыкальнымі лініямі, якія ўтвараюць плоскія нішы з трохлопасцевымі завяршэннямі зверху.

Галоўны ўваход у храм вырашаны стральчатым парталам. Па баках ад яго маюцца нішы, у якіх павінны па задумцы знаходзіцца скульптуры апосталаў Пятра і Паўла, у гонар якіх асвечаны храм.

Над уваходам размяшчаецца круглае Вітражнае акно-ружа з крыжам, над акном фасад ўпрыгожвае шырокі дэкаратыўны белы пояс. Ледзь вышэй знаходзіцца ляпны герб Пацаў - "ГОЗДАВА" (Польскі дваранскі герб) - дзве сярэбраныя лілеі, змацаваныя залатым кольцам на чырванёнай шчыце.

Галоўная дамінанта храма - трох'ярусная вежа (васьмярык на двух чацверыках), накрытая выцягнутым, вузкім, востраканцовым васьмігранным шатром.

Гістарычная даведка.

(Гатычны стыль зарадзіўся ў Францыі, распаўсюдзіўшыся пасля па ўсёй Заходняй Еўропе. Готыка прыйшла на змену раманскаму стылю, і дамінавала ў перыяд з 12 па 15 стагоддзя. Будынкі, пабудаваныя ў стылі готыкі, валодаюць мноствам характэрных дэталяў: накіраванасцю ўвысь, багаццем зубцоў, асаблівай каркаснай сістэмай (аркбутаны, контрфорсы, нервюры). Але, мабыць, самы вядомы і незвычайны элемент гатычных сабораў - гэта акно-ружа, якое ўпрыгожвае галоўны фасад. Кожнае такое акно нагадвае кветку з сіметрычным размяшчэннем пялёсткаў, або зорку. Паверхня акна складаецца з мноства кавалачкаў рознакаляровага шкла, накшталт мазаікі (вітраж).

З часам, гатычная архітэктура саступіла месца новым стылям: рэнесансу, барока, ракако, класіцызму. Аднак, у першай палове XIX стагоддзя цікавасць да готыкі адрадзілася. Па ўсім свеце пачалі будаваць будынкі ў стылі, які атрымаў назву неаготыка, або псеўдаготыка.)

Дадатковая інфармацыя.

Касцёл Святых Пятра і Паўла у вёсцы Ражанка з'яўляецца самым старым храмам, пабудаваным на тэрыторыі Беларусі ў стылі неаготыка. Уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.

Вакол касцёла размяшчаецца дзеючыя могілкі, а перад уваходам усталяваная металічная званіца.

Насупраць храма, на вуліцы Савецкай, знаходзіцца вельмі маляўнічая старадаўняя прыдарожная каплічка. Па адной з версій, менавіта Людвіг Пац пабудаваў гэтую слуп-капліцу ў гады перабудовы касцёла, у гонар загінуўшых салдат у вайне 1812 года.

Нашы дні.

У дваццатых гадах XX стагоддзя касцёл у Ражанцы перажыў грунтоўны рамонт. На шчасце, капітальных змен, акрамя пераробкі даху, у архітэктуры не было, але ўнутранае ўбранне папярэдніх перыядаў не захавалася. У шасцідзесятыя гады касцёл Пятра і Паўла быў зачынены, а ў ім арганізаваны сельскі магазін і аптовы склад. Зноў касцёл быў адкрыты і асвечаны толькі ў 1990 годзе.

Калі глядзіш на такі дзіўны касцёл, то міжволі дзякуеш людзям, якія спраектавалі і пабудавалі такую прыгажосць, і тым, хто захаваў яе для сваіх нашчадкаў. Абавязкова неабходна наведаць гэты выдатны храм у Ражанцы!