Малі. Помнік Іосіфу Гашкевічу

Калі вы хочаце пабываць у экзатычным мястэчку, то трэба вам ехаць ... на Малі ў Астравецкім раёне. Экзатычная назва звычайнага беларускага мястэчка. А калісьці тут была сядзіба, дзе жыў выбітны беларускі і расійскі навуковец і даследчык Іосіф Гашкевіч (1814 - 1875).

У цэнтры мястэчка каля мясцовага Дома культуры і школы некалькі гадоў таму быў усталяваны памятны валун з барэльефам I.Гашкевіча. Памятны знак зрабіў вядомы беларускі скульптар Рычард Груша.

І. Гашкевіч-расійскі дыпламат, даследчык Кітая і Японіі, мовазнавец, арыенталіст і натураліст. Нарадзіўся ў Рэчыцкім павеце Мінскай губерні. Бацька быў праваслаўным святаром. Паступіў у Мінскую духоўную семінарыю, а затым у Санкт-Пецярбургу ў духоўнай акадэміі.

Быў адпраўлены ў складзе духоўнай місіі ў Кітай у Пекін. Вывучаў японскую, карэйскую і кітайскую мовы. Сабраў калекцыю насякомых, займаўся астраноміяй і метэаралогіяй. Пры ўдзеле Гашкевіча, у 1855 годзе быў заключаны дагавор Расіі і Японіі.

Падчас Крымскай вайны захоплены англічанамі ў палон. У палоне склаў першы японска-рускі слоўнік. Потым вярнуўся ў Расію. Накіраваны на працу ў Японію першым расійскім консулам.

Гашкевіч з'яўляецца адным з першых замежнікаў у Японіі, якому было дазволена наведаць двор сёгуна – кіраўніка Японіі.

Пасля адстаўкі вярнуўся на Беларусь і жыў у сядзібе ў мястэчку Малі, дзе працягваў займацца навукай і філалогіяй. 

І. Гашкевічам быў выдадзены першы ў Расіі "японска-рускі слоўнік", вучоны быў узнагароджаны медалём Акадэміі навук і Дзямідаўскай прэміяй.

Памёр у мястэчку Малі ў 1875 годзе. Пахаваны ў Астраўцы.