Лынтупы. Касцёл Святога апостала Андрэя.

Гісторыя

Каталіцкі прыход у Лынтупах заснаваны ў XV стагоддзі. Першы драўляны храм быў пабудаваны тут каля 1459 года, калі віленскі ваявода Андрэй Даўгірдавіч пабудаваў тут драўляны храм.

1 жніўня 1472 года князь Сенька Раманавіч Свірскі разам з жонкай Багданай выдалі дароўную грамату ў Свіры, згодна з якой выдзелілі сродкі на стварэнне і ўтрыманне алтара ў Свірскім касцёле. У ліку іншых грамату падпісаў лынтупскі плябан Якуб.

9 кастрычніка 1486 года Ганна Даўгірдаўна, жонка Івашкі Іллініча, здзейсніла дараванне алтару ў сваім касцёле ў Лынтупах, асвечаным у імя Унебаўшэсця Найсвяцейшай Дзевы Марыі, святога Андрэя і святога Юрыя віленскім біскупам Андрэем. Яе муж таксама адпісаў касцёлу дзесяціну збожжа і агародніны з двароў сваіх Камарова і Маркаў.

У 1640 годзе пабудавана цагляная капліца.

У 1886 годзе пробашчам касцёла быў Іосіф Роўба, які мае залаты наперсны крыж.

У пачатку XX стагоддзі драўляная царква згарэла. Паколькі парафія была шматлікай і будынак, які існаваў да пажару, не ўмяшчаў вернікаў, у 1908 годзе было пачата будаўніцтва новага, больш прасторнага будынка. Храм быў выкананы ў псеўдабарачным стылі, будаўніцтва завяршылася ў 1914 годзе.

У савецкі час рабіліся спробы закрыць храм, аднак прыхаджанам удалося яго абараніць.

Архітэктура.

Храм святога Андрэя - двухвежавая, трохнефная базіліка са стылі псеўдабарока. Цэнтр галоўнага фасада вылучаны двух'ярусным рызалітам і трохкутным франтонам наверсе. Пад трохкутным франтонам фасада з галоўнага ўваходу размешчаны чатыры ўбудаваныя ў сцяну пілястры, якія імітуюць класічны порцік. На фасадах сустракаюцца нішы, на якіх, верагодна, раней размяшчаліся скульптуры. Вітражы апраўленыя паўкруглымі аркамі. Па ўсім перыметры фасад касцёла на ўзроўні другога яруса аперазаны карнізам.

Унутранае ўбранне касцёла без празмернасцей, але пры гэтым не зусім «стрыманае». Нефы падзелены пілястрамі, паміж якімі сфарміраваны арачныя праходы. Сцены ўпрыгожаны фрэскамі ў спакойных бэжавых і светлых танах. На хорах устаноўлены арган.

Тэрыторыя храма абгароджана каменнай агароджай з трохпралётнымі варотамі.