Знай свой край

Знай свой край

Барбараў. Сядзіба Горватаў.

Сядзіба

Сядзіба

Беларусь, Гомельская вобласць, Мазырскі раён, аграгарадок барбараў

0

74

11.02.2025

Апісанне

У пачатку 19 стагоддзя вёску Барбароў набывае Мазырскі суддзя і беларускі шляхціц Ігнат Горват. Вырашыўшы зрабіць Барбараў цэнтрам сваіх уладанняў, ён у пачатку 19 стагоддзя на высокім беразе ракі Прыпяць заклаў палац. Сядзібны комплекс уключаў у сябе палац, флігелі, дом аканома і пейзажны парк.

Катэгорыі

Крушня

Крушня

Паркавая зона

Паркавая зона

Гістарычнае

Гістарычнае

Месцазнаходжанне

Шырата: 51.90466
Даўгата: 29.479657

Каментары

Усяго каментароў: 0

Нататкі да месца

1

Ольга Ерёменко

11.02.2025

Сядзібна-паркавы комплекс Горватаў ў аграгарадку Барбараў.

Плошча парку каля 5 гектараў. Парк займаў тэрасу ракі Прыпяці, перарэзаную ярам з невялікім ручаём.

Горваты адбудавалі велізарнае маёнтак, якое славілася сваімі памерамі і вытанчанасцю далёка за межамі губерні. Для праекта і будаўніцтва быў выкліканы Рыжскі дойлід Лунебург.


У 19 стагоддзі ўладальнікам маёнтка стаў унук Ігната Горвата - Аляксандр, які ў той час ужо валодаў 12 000 гектараў ляснога масіву, лугоў і ворнай зямлі. 

Уезд у сядзібу ўпрыгожвалі два цагляныя пілоны, якія вянчалі балюстрады і ажурныя вазы з гірляндамі. Вароты былі выкананы з выкарыстаннем вытанчанага каванага арнаменту. Дарога да галоўнага ўваходу ў дом вяла па ліпавай алеі, уздоўж якой знаходзіўся цагляны арачны мост праз маленькі ручаёк. У канцы ліпавай алеі размяшчаўся газон, які адкрывае ўваход у сядзібу. З двух бакоў клумбы знаходзіліся флігелі, накрытыя высокім чатырохсхільным дахам.


Сядзібны дом быў двухпавярховы і размяшчаўся на высокім падмурку. Асабовы фасад дапаўняў чатырохкалонны порцік з наяўнасцю трохкутнага фронту, на якім знаходзіўся фамільны герб Горватаў. Ледзь вышэй размяшчаўся балкон з жалезнай балюстрадай. Каля дома знаходзіліся невялікая прыбудовы зімовага саду, канцылярыя і лазня. 


Палац з'яўляўся яркім адлюстраваннем архітэктурнага кірунку ранні класіцызм. Ўнутранае ўбранне сядзібы таксама ўражвала сваім багаццем. Тут размяшчаліся бібліятэка і архіў, сцены сядзібы былі ўпрыгожаны карцінамі Рэмбранта, Дамеля, Рубенса, Ваньковіча. Калекцыянавалі ўладальнікі сядзібы таксама скульптуры, фамільнае срэбра, бронзавыя кандэлябры і крышталь.


 Пасля падзей 1917 года ўсю маёмасць Горваттов аддалі сялянам - сядзіба была разабрана мясцовымі жыхарамі дашчэнту. Лёс многіх каштоўных рэчаў дагэтуль невядомы. 

Ад хараства палацавага комплексу да нашага часу захаваліся толькі частка знешняга фасада, фрагменты кованой агароджы, уязная брама - уезд у парк. З пабудоў засталася карэтная. Цяпер там знаходзіцца мясцовая школа.


Парк складаўся з двух частак: ніжняя, паўднёвая яго частка атачала палац, а верхняя, Заходняя, прымыкала да саду і распасціралася ўздоўж ракі. Па краі тэрасы размяшчалася найбольш маляўнічая частка пейзажнага парку. Аснову яго складалі адзінкавыя дрэвы клёну вастралісты, таполі канадскага (захаваліся два дрэвы). Багатае распаўсюджванне атрымалі разрослыя кусты біручына, Спірыт, рабіннік, барбарыса, бэзу. Раслінны покрыва уключаў 40 відаў дрэў і кустоў, у тым ліку лістоўніцу еўрапейскую, шаўкоўніцу, акацыю белую, глог, тую заходнюю. У ясныя дні на дзясяткі кіламетраў праглядаецца пойма са старымі дубровамі.


Зараз у парку застаўся масток, а вось ліпавую алею выразалі. Ёсць месца ў парку, званае Касцельная гара. На ёй стаяла капліца з пахаваннямі роду Горватаў. Яна была з чырвонай цэглы, а пад капліцай знаходзіўся склеп, дзе стаялі труны памерлых паноў. У савецкі час капліцу знішчылі і разбілі.

У 2002 годзе ўсяму таму, што засталося ад сядзібы Горватаў быў дадзены статус гісторыка-культурнай каштоўнасці трэцяй катэгорыі. Будынак не рэканструяваўся і знаходзіцца ў аварыйным стане.


Візіт у сядзібна-паркавы комплекс Горватаў ў Барбарова ўваходзіць у шэраг пазнавальных экскурсій праграмы ў Рэспубліцы Беларусь.

Каментары

Усяго каментароў: 0