Знай свой край

Знай свой край

Белая Царква. Руіны Траецкай царквы.

Храм

Храм

Беларусь, Віцебская вобласць, Чашніцкі раён, Белая Царква вёска

0

269

09.12.2024

Апісанне

Да нядаўняга часу пра вёску Белая Царква ведалі толькі вялікія знатакі старадаўніх помнікаў архітэктуры. Менавіта ў гэтай вёсцы знаходзяцца руіны дзіўнай Траецкай царквы, якая была пабудавана ў 1597-1598 гадах. Царква сапраўды ўнікальная-гэта адзіны на тэрыторыі Беларусі ўзор ранняга барока. Пра Белую Царкву беларусы даведаліся тады, калі ў 2017 годзе тут стаў праходзіць асаблівы і камерны фестываль SPRAVA. Цяпер з некалі амаль закінутай і нікому не патрэбнай, вёска ператварылася ў" багемную", дзе жывуць цікавыя хлопцы, якія захапляюцца беларускай культурай.
Вёска Белая Царква размешчана на беразе Чарэйскага возера на ўзвышшы. Вядомая яна з 16 стагоддзя. Вёска ніколі не была вялікай, але пра яе ведалі далёка за межамі Чарэйскага графства, бо паломнікі з розных гарадоў і вёсак прыходзілі маліцца ў Белую (Траецкую) царкву.

Катэгорыі

Крушня

Крушня

Помнік архітэктуры

Помнік архітэктуры

Месцазнаходжанне

Шырата: 54.642989
Даўгата: 29.30431602

Каментары

Усяго каментароў: 0

Нататкі да месца

1

Ольга Ерёменко

09.12.2024

Руіны дзіўнай Траецкай царквы, якая была пабудавана ў 1597-1598 гадах. Гэтая царква-адзіны на тэрыторыі Беларусі ўзор ранняга барока.

А гісторыя Белай Царквы такая…

 Багдан Паўлавіч Сапега заклаў у гэтых краях Базыльянскі манастыр, пры якім было ўзведзена драўляная царква Святой Тройцы. А ўжо пазней пры Льве Сапегі пабудаваны каменны храм. Храм пабудавалі на беразе возера Галаўля, сёння-Чарэйскае. Ён атрымаў назву Белацаркоўскі. Цікавай асаблівасцю храма з'яўляецца яго абарончае значэнне. Пра гэта сведчыць таўшчыня сцен вежы: 1,75-2 м, ды і само месцазнаходжанне царквы на ўзгорку каля вёскі, сведчыць пра тое, што царква насіла абарончы характар. Вежа-званіца займае дамінуючае становішча ў архітэктуры Траецкай царквы. Па форме яна квадратная, трох'ярусная, сіметрычная, з арачнымі вузкімі аконнымі праёмамі. Манастыр часоў Льва Сапегі не захаваўся.

 З 1838 года яго цалкам закрылі. Тыя Руіны Царквы, якія мы бачым цяпер гэта вынік разбурэння храма ў 1930 годзе. Па захаваных фатаграфіях відаць, што вакол храма яшчэ былі гаспадарчыя пабудовы. Асноўны аб'ём храма мае прамавугольную форму, якая раней завяршалася аспідай (не захавалася). Бакавыя сцены падзеленыя масіўнымі пілястрамі, шырокімі аркамі. Пра ўнутранае ўбранне і інтэр'ер амаль нічога невядома. Даследчыкі паказваюць, што ў першапачатковым выглядзе гэтыя руіны ацалелі адзіныя ў свеце - з тых часоў, калі ў Італіі элементы ранняга барока толькі пачалі з'яўляцца.

У другой палове XX стагоддзя царкву аблюбавалі альпіністы, якія выкарыстоўвалі яе сцены для трэніровак, на адной сцен царквы ёсць мемарыяльная шыльда, тут падчас трэніроўкі загінула маладая альпіністка. Але, відаць, гэты няшчасны выпадак кажа нам пра тое, што да храмаў варта ставіцца з вялікай павагай.

Ля ўваходу на паўвостраў размешчаны драўляны стэнд з інфармацыяй пра Траецкую царкву.  Ёсць нават успаміны старажылаў. Інфармацыя прадастаўлена на беларускай, рускай і англійскіх мовах. Аказваецца, гэта месца карыстаецца попытам не толькі ў беларусаў, але і ў замежнікаў. За Траецкай царквой знаходзіцца тэрыторыя для правядзення фестываляў. Тут праходзяць фестывалі мастацтва, музыкі, рамёстваў, а таксама ландшафтнага дызайну. Яшчэ на беразе возера зроблена драўляная канструкцыя ў выглядзе прыступак і сядзенняў. Яна размешчана ў цені пад дрэвамі. Да возера можна спусціцца з невялікага пантона і з берага.

Цяпер за храмам сочаць. Унутры і вакол храма чыста, няма смецця, слядоў вогнішчаў. На сценах вісяць папяровыя іконы, стаяць кветкі. Мясцовыя жыхары непакояцца за будучыню гэтага гістарычнага помніка. Над уваходам вісіць абраз і мяркуючы па тым, як яна выглядае, знаходзіцца тут яна даўно. Людзі прыходзяць у захаваны малебны зала памаліцца.

Вёска Белая Царква-незвычайна прыгожае месца. Пейзажы незвычайныя і маляўнічыя. Тут можна пагрузіцца ў гісторыю, а можна проста палюбавацца прыгажосцямі прыроды, падумаць пра тое, як дакладна і ўмела нашы продкі выбіралі месцы для ўзвядзення храмаў.

 

Каментары

Усяго каментароў: 0