Друя. Барысаў камень

На працягу некалькіх стагоддзяў гісторыкі і краязнаўцы вывучаюць Барысавы камяні на тэрыторыі Беларусі. Гэта вялізныя валуны вышынёй да некалькіх метраў з надпісамі і выявамі і крыжамі, якія былі зроблены ў 12 стагоддзі.

Самы вядомы з іх знаходзіцца ў Полацку каля царквы Святой Сафіі.

Цяпер існуе мноства версій, чым менавіта кіраваўся князь Барыс, ствараючы гэтыя камяні. Самай папулярнай з іх з'яўляецца версія, што такім чынам ён хацеў увекавечыць сваё імя і распаўсюдзіць хрысціянства. Кажуць, што князь, такім чынам прасіў у Бога перамог для сваёй арміі, або абароны ад голаду. Таксама існавала легенда аб тым, што камяні азначалі межы земляў Барыса. Меркавалася нават, што яны не давалі сысці са шляху паломнікам, якія накіроўваліся ў святыя месцы, і менавіта гэтая версія тлумачыла чаму Барыс загадаў выбіць на камянях крыжы. Дакладная колькасць Барысавых камянёў невядома, аднак да 20 стагоддзя іх было дзевяць.

Барысаў камень, які знаходзіцца ў Друі, быў знойдзены і вывучаны ў канцы XIX стагоддзя гісторыкам Аляксеем Сапуновым. Камень быў знойдзены ў рацэ Заходняя Дзвіна і большую частку года амаль не бачны. Вывучэнне помніка не заладзілася. З часам яго раскалола на кавалкі моцным крыгаходам і пацягнула па рацэ, пры гэтым засыпаўшы пяском.

Пасля ўсталявання Барысава каменя ў Полацку ў пачатку 1980-х гадоў, археолагі і гісторыкі пачалі пошукі каменя ў Друі. Але камень знайсці не ўдалося. Выпадак дапамог. Падчас засухі ўлетку 2002 года рака Заходняя Дзвіна моцна змялела, і камень стаў бачны з вады. Камень вынялі з вады з дапамогай тэхнікі, і ў 2011 годзе ўстанавілі на цэнтральнай плошчы Друі. Цяпер старажытны помнік знаходзіцца ў самым цэнтры горада і яго можа ўбачыць кожны.

Калі вы збіраецеся ў Друю, то ўсім удзельнікам паездкі трэба ўзяць з сабой пашпарты, бо мястэчка мяжуе з Латвіяй. Дзяржаўная мяжа праходзіць па рацэ Заходняя Дзвіна.