Жыровіцкі Свята-Успенскі мужчынскі манастыр.

Гісторыя

Праваслаўны манастыр узнік на месцы, дзе, паводле падання, у 1470 годзе, паводле іншых звестак — у 1490 годзе, 20 мая была яўлена Жыровіцкая ікона Божай Маці. Спачатку вядомы як праваслаўны манастыр, пасля манастыр ордэна базыльян, заснаваны ў XVI стагоддзі. Спачатку быў драўляным, згарэў у 1655 годзе. Пасля паступова аднаўляўся.

Унія ў Жыровіцах была прынята ў 1609 годзе па патрабаванні Віленскага трыбунала. Манастыр перайшоў у рукі базыльянаў (манахі грэка-каталіцкага абраду). У XVII-XVIII стагоддзях быў духоўным і адміністрацыйным цэнтрам беларуска-літоўскіх уніятаў. У 1839 годзе манастыр быў вернуты Праваслаўнай царкве. Ва Успенскім саборы да XIX стагоддзя захоўваўся рукапісны помнік XV стагоддзя - Жыровіцкае Евангелле.

У 1921 годзе Гродзенская губерня перайшла ў склад Польшчы. У 1934 годзе польскія ўлады размясцілі ў частцы кляштара сельскагаспадарчую школу, якая існавала да 1939 года. Нягледзячы на гэта, у манастыры жылі 10 манахаў.

Набажэнствы ў манастыры праходзілі як пасля падзелу Польшчы ў 1939 годзе, так і ў гады нямецкай акупацыі падчас Другой сусветнай вайны. У пасляваенныя гады ён заставаўся дзейным, прычым у пачатку 1960-х гадоў даў прытулак сёстрам двух закрытых жаночых манастыроў Беларусі - Каляды-Багародзічнага Гродзенскага і Полацкага Спаса-Ефрасіннеўскага.

У 1945 годзе на тэрыторыі Жыровіцкага манастыра былі адкрыты багаслоўска-пастырскія курсы, ператвораныя ў 1947 годзе ў Мінскую духоўную семінарыю. У 1963 годзе семінарыя «самаліквідавалася», але зноў была адкрыта ў 1989 годзе дзякуючы ганароваму патрыяршаму экзарху мітрапаліту Філарэту (Вахрамееву). У 1991 годзе Мінскай духоўнай семінарыі нададзены статус вышэйшай духоўнай школы.

Архітэктура

Як архітэктурны ансамбль мае нерэгулярную планіроўку, жывапісную аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю і выразны сілуэт. Цэнтр кампазіцыі Успенскі сабор, злучаны крытымі пераходамі з будынкам семінарыі і жылым корпусам, у першым паверсе якога ёсць арачны праезд. Будынак семінарыі фарміруе парадны двор перад апсідай сабора. Каля ўсходняга крыла семінарыі размешчаны прамавугольны двор, акружаны аднапавярховымі карпусамі. На паўднёвы ўсход ад сабора знаходзіцца Богаяўленская царква. Ва ўсходняй частцы тэрыторыі манастырскага комплексу на самым высокім месцы ўзвышаецца Крыжаўзвіжанская царква, якая з'яўляецца дамінантай ансамбля.

Цудадзейны абраз

Жыровіцкая ікона Божай Маці — ікона Багародзіцы, якая з'явілася ў Жыровічах, шануецца цудатворнай у Праваслаўнай царкве і Каталіцкай царкве. Адна з найбольш шанаваных святыняў Беларусі. Свята абраза 20 мая. Адносіцца да беларускай іканапіснай школы.

Цяпер яна знаходзіцца ва Успенскім саборы Жыровіцкага манастыра злева ад Царскіх варот. Намаляваная цудоўнай выявай на граніце, велічынёй усяго некалькі сантыметраў, апаленая пажарам, ледзь трэснутая ад агню і чакай, святая ікона - праўдзівы абраз Прачыстай Дзевы Марыі, Маці Божай.

Святая крыніца

У кіламетры ад манастыра - на тэрыторыі аграгарадка Жыровічы, па вул. Памежнікаў (за будынкам №65 перад сцэнай-караблём) - святая крыніца. Ён знаходзіцца ў маляўнічым кутку, сярод высокіх дрэў, якія ствараюць прахалоду нават у самы спякотны летні дзень. Тут жа добраўпарадкавана купальня. Жадаючыя могуць набраць вады крыніцы з сабой.