Знай свой край

Знай свой край

Вішнева. Руіны сядзібы Храптовічаў.

Сядзіба

Сядзіба

Беларусь, Мінская вобласць, Валожынскі раён, Вішнеўскі сельсавет, вёска Вішнева

0

158

14.01.2025

Апісанне

Маёнтак Храптовічаў у вёсцы Вішнева быў пабудаваны на мяжы 19-20-га стагоддзяў. Яно ўзнікла на месцы старога фальварка. Сядзібны дом, які атрымаў назву па імені герба польскіх дваран "Одровонж" або "Адривонш", выконваў функцыю паляўнічай рэзідэнцыі.

Вёска Вішнева - знамянальнае месца для Беларусі. У 16-18 стагоддзях яна была буйным прамысловым цэнтрам з развітой беларускай металургіяй. Менавіта тут з'явілася першая ў краіне даменная печ. Храптовічы набылі фальварак у 1583 годзе і валодалі гэтымі месцамі больш за 300 гадоў.
Сёння сядзіба цалкам закінутая, сядзібны дом нагадвае руіны, але месца гэта ўсё роўна захоўвае асаблівую атмасферу.

Катэгорыі

Крушня

Крушня

Гістарычнае

Гістарычнае

Месцазнаходжанне

Шырата: 54.1471353
Даўгата: 26.17667723

Каментары

Усяго каментароў: 0

Нататкі да месца

1

Ольга Ерёменко

14.01.2025

Закінутая сядзіба Храптовічаў у вёсцы Вішнева.

Маёнтак Одровонж размяшчалася на пяцідзесяці гектарах на правым беразе ракі Альшанка. Яго атачаў штучны канал. Канал быў выкапаны ўручную і атачаў сядзібу, што надавала ёй пэўны элемент адасобленасці. На Альшанцы дзейнічалі тры млыны, якія падтрымлівалі высокі ўзровень вады. Вада залівала пойму і злучала канал з сажалкамі ў парку. У сажалках вырошчвалі рыбу. 


У сядзібу вялі тры дарогі: з Вішнёўкі, вёскі Кацеўшчыны і з Налібоцкай пушчы. На ўездах былі пабудаваныя брамы і вартоўні, у якіх жылі паляўнічыя. Да нашых дзён захаваўся толькі той уезд, які вёў да параднага ўваходу. У складзе рэзідэнцыі быў сам сядзібны дом, псарні, парк, гадавальнікі і шэраг гаспадарчых пабудоў.

Пад'язджаючы да былой сядзібы Храптовічаў праз густы лес, можна ўбачыць некалькі захаваных пабудоў. Сярод іх арачны мост, руіны млына і канал.


Эклектычная сядзіба была дамінантай усяго комплексу. Гэта быў двухпавярховы каменны будынак з драўлянай відавой вежай і прыбудовай. Сядзібны дом называўся паляўнічым палацам і быў апрацаваны часаным шэрым гранітам. Пад пакатым дахам размяшчалася прасторная мансарда. Знешнія сцены будынка былі выкладзеныя чаргуюцца гарызантальнай і вертыкальнай выкладкай каменя. Да галоўнага ўваходу вяла парадная лесвіца. А сам hорцік упрыгожвалі калоны. Прыгажосць дома падкрэслівалі дрэвы, пасаджаныя вакол яго. 


Дом захаваўся да нашых дзён. Захаваўся таксама і парк. У свой час ён налічваў больш за 70 відаў дрэў і кустоў. Сёння парк здзічэў і больш падобны на лесапаркавую зону. Раней на ўскраіне парку размяшчалася аранжарэя, у якой вырошчвалі экзатычныя і дэкаратыўныя віды раслін. Акрамя гэтага на тэрыторыі парку быў разбіты вялікі вальер, у якім утрымлівалі паляўнічых сабак розных парод.


Сядзіба і парк моцна пацярпелі ў гады Першай сусветнай вайны. Тады на тэрыторыі парку размяшчаўся нямецкі пяхотны полк, а ў сядзібным доме быў штаб. У памяць аб гэтай падзеі на тэрыторыі сядзібы, у 20 метрах ад сядзібнага дома, усталяваны мемарыяльны камень, які знаходзіцца там і цяпер.

Сядзіба належала роду Храптовічаў да Другой сусветнай вайны, але ў гэты час яны ўжо тут не жылі.


У савецкі час сядзіба Храптовічаў у вёсцы Вішнёўка выкарыстоўвалася ў якасці дзіцячага піянерскага лагера. 

У дзевяностыя гады XX стагоддзя лагер быў зачынены, і з тых часоў сядзіба пустуе. 

У 2008 годзе тэрыторыя былога маёнтка Храптовічаў аб'яўлена помнікам прыроды мясцовага значэння. Частка аллей была адноўлена. У парку пабудаваны вальер, дзе ўтрымліваюцца алені Далёкаўсходняй пароды.


З вёскай Вішнева цесна звязаны лёсы некалькіх выбітных асоб. Тут нарадзіўся і правёў сваё дзяцінства Шымон Перэс - адзін з самых вядомых і ўплывовых Ізраільскіх палітыкаў свайго часу, чыя палітычная кар'ера доўжылася больш за 70 гадоў. У 1934 годзе ён эміграваў у Палестыну, а вось яго шматлікія сваякі былі расстраляныя тут у гады Другой сусветнай вайны. Яшчэ адзін вядомы наш зямляк - Сымон Будны - беларускі гуманіст і асветнік. Менавіта тут ён правёў апошнія гады свайго жыцця. Тут жа нарадзілася беларуская паэтка Канстанцыя Буйло, якая пахаваная на мясцовых могілках, а таксама жонка Янкі Купалы і першы дырэктар яго музея.


Наведванне сядзібнага комплексу Храптовічаў уваходзіць у шэраг адукацыйных і пазнавальных тураў па Мінскай вобласці. 

Візіт сюды будзе вельмі цікавы турыстам, якія цікавяцца гісторыяй і дзіўнай прыродай роднага краю.

Каментары

Усяго каментароў: 0