Вішнева. Сядзіба Храптовічаў 'Одровонж'.
Сядзіба
Беларусь, Мінская вобласць, Валожынскі раён, Вішнева, сядзіба Храптовічаў 'Одровонж'.
0
541
21.10.2024
Апісанне
Вёска Вішнева - знамянальнае месца для Беларусі. У 16-18 стагоддзях яна была буйным прамысловым цэнтрам з развітой беларускай металургіяй. Менавіта тут з'явілася першая ў краіне даменная печ. Храптовічы набылі фальварак у 1583 годзе і валодалі гэтымі месцамі больш за 300 гадоў.
На сённяшні дзень у Вішневе захавалася мноства гістарычных помнікаў: царква, касцёл, старыя могілкі, рэшткі фабрыкі XIX стагоддзя, і іншыя. На тэрыторыі Беларусі Храптовічы мелі мноства сядзіб і замкаў. Адна з такіх сядзіб знаходзілася недалёка ад пасёлка Вішнева пад назвай 'Одровонж'.
Сядзіба была пабудавана ў канцы XIX стагоддзя на месцы старога фальварка. Сядзібны дом, які атрымаў назву па імені герба польскіх дваран "Одровонж" або "Адрiвонш", выконваў функцыю паляўнічай рэзідэнцыі.
Сёння сядзіба цалкам закінутая, сядзібны дом нагадвае руіны, але месца гэта ўсё роўна захоўвае асаблівую атмасферу.
Побач з цагляным паляўнічым домам захаваўся парк і водны канал з вартоўняй.
Катэгорыі

Гістарычнае

Крушня

Актыўны адпачынак

Помнік архітэктуры

На рэстаўрацыі
Месцазнаходжанне
Шырата: 54.1470907
Даўгата: 26.1766771
Каментары
Усяго каментароў: 0
Нататкі да месца
2Ольга Ерёменко
14.01.2025
Закінутая сядзіба Храптовічаў у вёсцы Вішнева.
Маёнтак Одровонж размяшчалася на пяцідзесяці гектарах на правым беразе ракі Альшанка. Яго атачаў штучны канал. Канал быў выкапаны ўручную і атачаў сядзібу, што надавала ёй пэўны элемент адасобленасці. На Альшанцы дзейнічалі тры млыны, якія падтрымлівалі высокі ўзровень вады. Вада залівала пойму і злучала канал з сажалкамі ў парку. У сажалках вырошчвалі рыбу.
У сядзібу вялі тры дарогі: з Вішнёўкі, вёскі Кацеўшчыны і з Налібоцкай пушчы. На ўездах былі пабудаваныя брамы і вартоўні, у якіх жылі паляўнічыя. Да нашых дзён захаваўся толькі той уезд, які вёў да параднага ўваходу. У складзе рэзідэнцыі быў сам сядзібны дом, псарні, парк, гадавальнікі і шэраг гаспадарчых пабудоў.
Пад'язджаючы да былой сядзібы Храптовічаў праз густы лес, можна ўбачыць некалькі захаваных пабудоў. Сярод іх арачны мост, руіны млына і канал.
Эклектычная сядзіба была дамінантай усяго комплексу. Гэта быў двухпавярховы каменны будынак з драўлянай відавой вежай і прыбудовай. Сядзібны дом называўся паляўнічым палацам і быў апрацаваны часаным шэрым гранітам. Пад пакатым дахам размяшчалася прасторная мансарда. Знешнія сцены будынка былі выкладзеныя чаргуюцца гарызантальнай і вертыкальнай выкладкай каменя. Да галоўнага ўваходу вяла парадная лесвіца. А сам hорцік упрыгожвалі калоны. Прыгажосць дома падкрэслівалі дрэвы, пасаджаныя вакол яго.
Дом захаваўся да нашых дзён. Захаваўся таксама і парк. У свой час ён налічваў больш за 70 відаў дрэў і кустоў. Сёння парк здзічэў і больш падобны на лесапаркавую зону. Раней на ўскраіне парку размяшчалася аранжарэя, у якой вырошчвалі экзатычныя і дэкаратыўныя віды раслін. Акрамя гэтага на тэрыторыі парку быў разбіты вялікі вальер, у якім утрымлівалі паляўнічых сабак розных парод.
Сядзіба і парк моцна пацярпелі ў гады Першай сусветнай вайны. Тады на тэрыторыі парку размяшчаўся нямецкі пяхотны полк, а ў сядзібным доме быў штаб. У памяць аб гэтай падзеі на тэрыторыі сядзібы, у 20 метрах ад сядзібнага дома, усталяваны мемарыяльны камень, які знаходзіцца там і цяпер.
Сядзіба належала роду Храптовічаў да Другой сусветнай вайны, але ў гэты час яны ўжо тут не жылі.
У савецкі час сядзіба Храптовічаў у вёсцы Вішнёўка выкарыстоўвалася ў якасці дзіцячага піянерскага лагера.
У дзевяностыя гады XX стагоддзя лагер быў зачынены, і з тых часоў сядзіба пустуе.
У 2008 годзе тэрыторыя былога маёнтка Храптовічаў аб'яўлена помнікам прыроды мясцовага значэння. Частка аллей была адноўлена. У парку пабудаваны вальер, дзе ўтрымліваюцца алені Далёкаўсходняй пароды.
З вёскай Вішнева цесна звязаны лёсы некалькіх выбітных асоб. Тут нарадзіўся і правёў сваё дзяцінства Шымон Перэс - адзін з самых вядомых і ўплывовых Ізраільскіх палітыкаў свайго часу, чыя палітычная кар'ера доўжылася больш за 70 гадоў. У 1934 годзе ён эміграваў у Палестыну, а вось яго шматлікія сваякі былі расстраляныя тут у гады Другой сусветнай вайны. Яшчэ адзін вядомы наш зямляк - Сымон Будны - беларускі гуманіст і асветнік. Менавіта тут ён правёў апошнія гады свайго жыцця. Тут жа нарадзілася беларуская паэтка Канстанцыя Буйло, якая пахаваная на мясцовых могілках, а таксама жонка Янкі Купалы і першы дырэктар яго музея.
Наведванне сядзібнага комплексу Храптовічаў уваходзіць у шэраг адукацыйных і пазнавальных тураў па Мінскай вобласці.
Візіт сюды будзе вельмі цікавы турыстам, якія цікавяцца гісторыяй і дзіўнай прыродай роднага краю.
Алег Дзьячкоу
21.10.2024
Адравонж. Сядзіба Храптовічаў.
Каб дабрацца да развалін сядзібы Храптовічаў 'Одраванж', трэба ўважліва паглядзець карту і загугліць сядзібу. Спачатку едзьце ў самы цэнтр Вішнева, і каля Дома культуры, дзе размешчаны музей, згарніце на Янішкі. У Янішках, калі праедзеце невялікі ручай, адразу павярніце направа і едзьце па галоўнай вуліцы да канца прыватных хат. Праз нейкі час пачнецца грунтавая дарога, а справа ад вас будзе вадаём. Едзьце прама да скрыжавання і павярніце налева. Пасля павароту, справа вы ўбачыце невялікі цагляны будынак - гэта былая вартоўня ў пачатку сядзібы з паркам. Па дарозе справа вы ўбачыце прамы і шырокі водны канал, які атачае парк. Праз некалькі сотняў метраў злева будзе поле, а справа паварот у густы парк, падобны на лес - гэта ўваход у былы парк, які ўжо зусім здзічэў і зарос. Але дарога тамака добрая грунтавая. Тут вы можаце пакінуць машыну і працягнуць шлях пешшу. Праз 200 метраў вы выйдзеце на паляну, дзе злева ўбачыце цагляны двухпавярховы былы палац Храптовічаў, ці, як яго яшчэ называлі, "паляўнічы палац". А справа, за пару метраў ад дарогі, вы ўбачыце вялікі валун з надпісам на нямецкай мове.
Назва 'Одраванж' паходзіць ад назвы герба магнатаў Храптовічаў. Сядзіба тут пабудавана на месцы старога фальварку. Сядзіба Храптовічамі выкарыстоўвалася як паляўнічая рэзідэнцыя. Вакол палаца быў разбіты парк плошчай каля 50 гектараў, пракапаны водны канал. У час Першай сусветнай вайны ў палацы размяшчаўся штаб нямецкай дывізіі, аб чым сведчыць памятны валун каля дарогі.
У савецкі час у сядзібе размяшчаўся дзіцячы піянерскі лагер. Цяпер сядзіба знаходзіцца ў занядбаным стане. Але калі прагуляцца па парку і паглядзець на будынкі, то можна правесці час цікава і карысна.
Каментары
Усяго каментароў: 0