Мінск. Парк Горкага.

Цэнтральны дзіцячы парк імя Максіма Горкага - адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых гарадскіх паркаў Беларусі. Ён размясціўся на берагах Свіслачы паміж праспектам Незалежнасці і вуліцамі Янкі Купалы, Фрунзэ і Першамайскай. Першыя алеі і клумбы з'явіліся тут у 1805 годзе, калі губернатар Мінска Зіновій Карнееў заклаў «Гарадскі сад» плошчай каля 18 га.у той час на палянах парку высаджвалі яблыні і дэкаратыўныя дрэвы, капалі каналы і ўсталёўвалі лацінскі надпіс «Post laborem requies» («Пасля працы — адпачынак»), які заклікаў да ціхамірнага вольнага часу.

У канцы XIX стагоддзя парк стаў сапраўдным цэнтрам спартыўных навацый: тут адкрылі першы ў Мінску велатрэк, кегельбан, кракетныя газоны і пляцоўкі для лаўн-тэніса. Менчукі бралі ровары напракат, наведвалі дзіцячыя гімнастычныя заняткі і святы, а напоі прадаваліся толькі безалкагольныя — ад кефіру да кавы. Менавіта у "Губернатарскім садзе" ў 1891 годзе ўпершыню дэманстравалі палёт на паветраным шары і парашут Драўніцкага.

Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі парк перайменавалі ў "Профінтэрн", а з 1936 года яму прысвоілі імя Максіма Горкага. У пасляваенныя гады, калі разбураныя кварталы блізу Свіслачы саступілі месца зялёнай зоне, парк пашырыўся: на месцы дома, дзе жыў Янка Купала, сёння стаіць цагляная адміністрацыя з мемарыяльнай дошкай. Архітэктар Іван Рудэнка, які аднавіў парк у канцы 1940 — пачатку 1950-х, правёў генеральную планіроўку, дадаў дзіцячыя і спартыўныя зоны, павільёны і летні кінатэатр «Летні».

У 1960-м парк афіцыйна стаў дзіцячым. Архітэктары Л. Усаў, В. Вараксін і В. Герашчанка стварылі новыя атракцыёны і генеральны план: над Свіслаччу перакінуўся пешаходны масток, з'явіліся павільён ля стадыёна, комплекс дзіцячых горак і арэляў, летні планетарый і абсерваторыя. У 1976 годзе на месцы згарэлага летняга кінатэатра ўзвялі крыты лядовы палац з трыбунамі на 1 300 гледачоў і заламі для харэаграфіі і цяжкай атлетыкі. Узімку тут праводзілі хакейныя турніры і масавыя катанні; летам — гарадскія святы, выставы і канцэрты.

Парк упрыгожвае помнік Максіму Горкаму (1981) - пісьменнік сядзіць на лаўцы побач з дзецьмі. Флора парку налічвае звыш 60 відаў дрэў і кустоў: векавыя ліпы і клёны, канадскія кедры і хвоі Веймутова, еўрапейскія лістоўніцы і ніцыя вярбы ўздоўж алей. На берагах Свіслачы растуць таполі і алешыны, на штучных сажалках — качкі і шэрыя гусі; тут нярэдка можна сустрэць белак і рэдкіх птушак.

Сёння парк Горкага - гэта сапраўдная скарбніца забаў: экстрэмальныя каруселі ("Сюрпрыз", "Калабок", "Ракавінкі", "Сатурн"), батуты, "Пакой страху" і "Пакой смеху", дзіцячыя электрамабілі і лодачкі на вадзе, прагулачны цягнік і, вядома, агляднае кола вышынёй 54 м, з якога адкрываецца панарама горада. У залах планетарыя праходзяць шоу зорнага неба, а летам на эстрадзе граюць філарманічныя канцэрты. Паркавы цір прыцягвае знатакоў стральбы, а хакейная і фігурная школы — юных спартсменаў.

Дарожкі выбрукаваны пліткай, уздоўж алей стаяць стыльныя рэтра-ліхтары і лаўкі, а з кастрычніка 2003 года ўся тэрыторыя абвешчаная зонай, свабоднай ад тытуню. Тут праходзяць дні гарадскіх фестываляў, дзіцячыя ранішнікі і майстар-класы; школьнікі вывучаюць экалогію, удзельнічаюць у квэстах і спартыўных спаборніцтвах. Ва ўтульных кафэ парку можна сагрэцца гарбатай або пакаштаваць марозіва.

Цэнтральны дзіцячы парк імя М. Горкага - гэта не проста месца адпачынку, а жывы музей гарадской культуры: у ім адбіліся больш за дзвесце гадоў гісторыі Мінска, змена эпох і архітэктурных стыляў. Тут мінулае сустракаецца з сучаснасцю, а адпачынак ператвараецца ў займальнае падарожжа праз стагоддзі, ад першых алей Карнеева да сучасных атракцыёнаў і лядовай святыні сталіцы.