Івянец. Касцёл Святога Аляксея.

Касцёл Святога Аляксея ў Івянцы збудаваны з чырвонай цэглы ў неагатычным стылі. Аблічча храма вытанчаны, хупавы, нібы які імкнецца ў нябёсы. Будынак складаецца з аднаго нефа - падоўжанага прамавугольніка - з чатырма пралётамі, і пяціграннай апсіды, у якой размешчаны алтар. Да нефа прыбудаваны два памяшканні, у якасці рызніц, дзе захоўваюцца святыя сасуды і ўбор служыцеляў царквы. Яны складаюць трансепт, дзякуючы чаму касцёл у падмурку мае крыжападобны выгляд. У месцы далучэння апсіды да нефа знаходзіцца сігнатурка - невялікая вежка з звонам. Галоўны фасад касцёла дэкараваны круглым вітражным акном-ружай, спічастай аркай партала, які атачае парадны ўваход, і стужкай карніза з зубцамі. Ён пераходзіць у двух'ярусную чатырохгранную вежу са званіцай, увянчаную чатырохсхільным вострым шпілем з франтонамі. Званіцу ўмацоўваюць невялікія ступеністыя контрфорсы, праразаюць вузкія спічастыя аркі. Бакавыя фасады будынка падзелены на чатыры часткі пінаклямі - вежкамі, якія паўтараюць лініі званіцы, сцены ўпрыгожаны вітражнымі высокімі вокнамі. Нервюрныя скляпенні ўнутры царквы абапіраюцца на сцены, а балкон хораў, які выступае наперад, умацаваны на двух шасцігранных калонах. Унутранае ўбранне сціплае. Невялікі алтар выраблены з дрэва і ўпрыгожаны разьбой. На ім устаноўлены скульптуры анёлаў. Над уваходамі ў рызніцы напісаны фрэскі. Да храма вядзе раскошная брама, якая гарманічна дапаўняе архітэктурны ансамбль, з трыма спічастымі пралётамі і пірамідальнымі фіяламі, якія вянчаюць слупкі. Побач з ёй - статуя Дзевы Марыі.

Узнікненне касцёла Св.Аляксея цесна звязана з гісторыяй беларускага мястэчка Івянец – невялікага гарадскога пасёлка, а таксама з лёсам раней пабудаваных тут каталіцкіх храмаў. У другой палове XIX стагоддзя, пасля паўстання Кастуся Каліноўскага ў Івянцы былі канфіскаваны і пераўтвораны ў праваслаўныя каталіцкія храмы, размешчаныя ў пасёлку: драўляны касцёл Св.Троіцы, пабудаваны ў XVII стагоддзі і каменны касцёл Св.Міхаіла, пабудаваны ў XVIII стагоддзі пры францысканскім манастыры. Нягледзячы на тое, што ў Івянцы не засталося касцёлаў, у якія маглі б прыходзіць вернікі, атрымаць дазвол на будаўніцтва новага касцёла было немагчыма.

Пасля заканчэння паўстання Кастуся Каліноўскага 1863 года каталіцкае духавенства ўпала ў няласку ўладаў. Як вынік - большасць касцёлаў былі перанесены ў парафіі праваслаўных цэркваў. Царскі ўказ "Аб верацярпімасці" з'явіўся толькі вясной 1905 года, даўшы штуршок хвалі беларускага каталіцкага будаўніцтва. Як выключэнне, у канцы восені 1904 года, па прашэнні аднаго ваеннага ў чынах, Мікалай II даў свой царскі дазвол на ўзвядзенне касцёла на тэрыторыі могілак у пасёлку Івянец. На будаўніцтва храма генералам Эдвардам Каверскім і яго жонкай Альжбетай Плявака, род якой валодаў мясцовымі землямі ў той час, было ахвяравана амаль 30 тысяч рублёў. Пасільны ўклад унеслі і будучыя прыхаджане. Узвядзенне царквы стартавала праз месяц пасля зацвярджэння царом, паводле праекта, створанага вучнем генерала, інжынерам-тэхнолагам Міхаілам Хатоўскім. Касцёл быў асвечаны служыцелем Янам Казялевічам у гонар Святога Аляксея зімой 1907 года. Амаль праз дзесяць гадоў заснавальнік святыні памёр і супакоіўся ў яе склепе пад алтаром. Пасля практычна ўсе чальцы сямейства Каверскага знайшлі на могілках у храма ў Івянцы свой апошні прытулак.

У перыяд Другой сусветнай вайны ксяндзы пакінулі сцены касцёла. Наступныя пятнаццаць гадоў Чырвоны касцёл быў зачынены і стаяў у запусценні. Пасля пры савецкай уладзе будынак адрамантавалі і размясцілі ў ім філіял Мінскай Дзяржаўнай бібліятэкі імя Леніна. Праз некаторы час установа стала складам архіва, дзе захоўваліся больш неактуальныя кнігі. І толькі 14 кастрычніка 1988 года храм Святога Аляксея вярнуўся ў рукі каталіцкай царкве. Пазней царкву рэканструявалі, і зараз яна адкрыта для вернікаў.