Па памятных мясцінах роду Друцкіх-Любецкіх.

Князі Друцкія-Любецкія - шляхетны род, чыя спадчына глыбока ўплецена ў гісторыю і архітэктурны ландшафт Беларусі. Іх уладанні і дзеянні пакінулі прыкметны след у розных рэгіёнах краіны, ад Віцебшчыны да Берасцейшчыны і Гарадзенскай вобласці.

Адным з найбольш яркіх сведчанняў іх прысутнасці з'яўляецца капліца-пахавальня ў вёсцы Казлоўшчына Пастаўскага раёна, пабудаваная ў 1843 годзе па ініцыятыве князя Ігната Друцкага-Любецкага. Гэты помнік класіцызму, дзе на працягу стагоддзя хавалі прадстаўнікоў роду, стаў фамільным некропалем.

Род актыўна ўдзельнічаў у храмавым будаўніцтве і рэстаўрацыі.

Дзякуючы фінансавай падтрымцы князёў былі капітальна адрамантавана Пакроўская царква ў Асінагарадку (1897 г.), пабудавана каменная Успенская царква ў Манькавічах (1871 г.), узведзены неагатычны касцёл у Ракаве (1904-1906 гг.) і перабудаваны касцёл Святой Ганны ў Лунна (1895 г.).

У многіх выпадках князі выступалі не проста мецэнатамі, але і ініцыятарамі будаўніцтва, як, напрыклад, князь Уладзімір Друцкі-Любецкі ў Манькавічах або князёўна Марыя ў Лунна.

Свецкая архітэктура таксама нясе на сабе адбітак дзейнасці роду.

У Шчучыне да нашых дзён захаваўся палац, перабудаваны ў 1890-х гадах пры князю Уладзіславе Друцкім-Любецкім, дзе цяпер размяшчаецца краязнаўчы музей.

Аб былой велічы нагадваюць і руіны сядзібы ў Новым Полі, і каменныя вароты з гербам у Пладовай, і будынак былой лазні ў пасёлку Палескі — апошняе матэрыяльнае сведчанне іх трохвекавога валодання гэтымі землямі.

Асаблівае месца ў спадчыне займае сядзіба Станіславава ў Гродне, якая на працягу 125 гадоў належала Друцкім-Любецкім. Менавіта пры іх былая каралеўская рэзідэнцыя канчаткова сфармавалася як класічная княжая сядзіба.

Такім чынам, знаёмства з помнікамі, звязанымі з родам Друцкіх-Любецкіх, дазваляе не толькі ўбачыць унікальныя ўзоры архітэктуры, але і прасачыць гісторыю адной з самых уплывовых сем'яў у беларускай гісторыі.